ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ 2 ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ 

Τά  συστήματα 2-βασιλισσών γενικά, ίσως θεωρείται ότι χρησιμοποιούνται σε μικρές μελισσοκομικές ή μονάδες μεσαίου μεγέθους, κυρίως λόγω της επιπλέον εργασίας που απαιτείταιι. Ένα τέτοιο σύστημα όπως και κάθε άλλο, μπορεί να είναι ή να μην είναι εφικτό ή κερδοφόρο σε όλους τους τομείς ή σε όλες τις μελισσοκομικές μονάδες για διάφορους λόγους. Αυτά πού γράφονται δεν προορίζονται γιά να συμπεράνει κανείς ότι είναι το μόνο σύστημα, ότι είναι μία ανόητη υπόδειξη ή ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλους τους τομείς τής μελισσοκομίας. Οποιαδήποτε προσπάθεια για τη χρήση ενός τέτοιου συστήματος θα πρέπει να εφαρμοστεί σε μικρή κλίμακα μέχρι να μπορεί λογικά να τελειοποιηθεί ώστε να ταιριάζει σέ μια συγκεκριμένη μελισσοκομική μονάδα και αυτό μπορεί να απαιτεί μια σειρά ετών πειραματισμών, δεδομένου ότι οι συνθήκες διαφέρουν σημαντικά από τη μια περιοχή στην άλλη, καθώς και εντός μιάς περιοχής πού μπορεί νά καλύπτει  την  λειτουργία  1.500 - 2.000 σμηνών. Αυτό δεν αποκλείει τη χρήση του γιά μικρότερα μελισσοκομεία,  αλλά η προσπάθεια είναι, να επισημάνει τίς δυνατότητες πού έχουν μεγαλύτερες μονάδες, μέ τήν χρησιμοποίηση τής συγκεκριμένης μέθοδου,  η οποία είναι ένας συνδυασμός πολλών μεθόδων από αυτές πού έχουν ήδη γραφτεί από τον Δρ Farrar, τόν Δρ Dunham και άλλους.

Σέ μεγάλα κράτη, πού μελισσοκομικές μονάδες διαχειρίζονται 1000-1500 σμήνη μέ 2-βασίλισσες προσθέτοντας καί(400-500 μελισσοδέματα ή παραφιάδες), παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα πού δέν επιλύονται εύκολα, διότι ο χρόνος πιέζει νά γίνουν εργασίες μιά συγκεκριμένη στιγμή, καί μάλιστα η κατασκευή-δημιουργία τών σμηνών, πού είναι η πιό χρονοβόρα διαδικασία. Αν καί μένουν άλυτα πολλές φορές τά προβλήματα, εν τούτοις μετά τήν χρήση κυψελών μέ 2-βασίλισσες, δύσκολα ξαναγυρίζει κανείς στήν διαχείριση σμηνών μέ μια βασίλισσα.

 .
Σκοπός είναι, χρησιμοποιώντας μια μέθοδο δύο βασολισσών, να επιτευχθεί η μέγιστη παραγωγή από ένα υψηλό ποσοστό σμηνών, και να εξάλειφθούν τά μή  παραγωγικά.

Γιά μεγάλες μελισσοκομικές μονάδες, τό πρώτο  πράγμα είναι η προετοιμασία τών  πάνω γονοθαλάμων για τά  σμήνη τών δύο βασίλισσών. Λόγω εργασίας  πού απαιτήται αυτό γίνεται τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο. Δέκα-πλαίσιος εξοπλισμός χρησιμοποιείται, και  εμπλέκονται συνολικά τρεις γονοθάλαμοι. Δύο χρησιμοποιούνται για τό ξεχειμώνιασμα, καί ο  τρίτος προστήθεται τήν  κατάλληλη στιγμή, όπως περιγράφεται στο βήμα 5. Ο πάνω γονοθάλαμος κατά τήν προετοιμασία τους χειμερινούς μήνες, θα πρέπει νά περιέχει 9 πλαίσια, τουλάχιστον μέ ένα πλαίσιο γεμάτο μέλι (κατά προτίμηση 2 πλαίσια), 1 πλαίσιο γύρη και έναν πλαισιο-τροφοδότη. Το μέλι και η γύρη μπορεί να είναι είτε γεμάτα πλαίσια είτε μερικώς γεμάτα.

Σχ. Μητρική κυψέλη ξεχειμωνιάσματος διπλή,

      πού θά χρησιμιποιηθεί γιά τό σύστημα

      2-βασιλισσών.

Βήμα 1 - αρχές Μαρτίου (ή 4 έως 6 εβδομάδες πριν από την φυσική ροή γύρης):
Α. Τροφοδοσία μέ υποκατάστατο γύρης-γυρεόπιτα (κατά προτίμηση γίνεται με μέλι και 10 έως 20% φυσική γύρη).
B. Ελέγχος στην προμήθεια τροφών.
Γ Τινάζονται και κλείσουν όλα τά νεκρά σμήνη για την πρόληψη λεηλασίας. Δεν μπορεί να τροφοδοτηθούν όλα τα σμήνη μέ γυρεόπιτα, παρά μόνον εκείνα που τούς τελειώνει ή έχουν ιστορικό έλειψης γύρης τροφοδοτούνται πρώτα. Τά άλλα σμήνη θα πρέπει να τροφοδοτηθούν μέ γύρη ή υποκατάστατο-γυρεόπιτας, όταν ξεκινήσει ο κανονικός έλεγχος, καί αν φυσικά η γύρη στά άνθη δεν είναι ακόμη διαθέσιμη λόγω κακοκαιρίας.

Βήμα 2 - Δέκα ημέρες έως δύο εβδομάδες αργότερα: 10-15 Μαρτίου.
Α Ξανατροφοδοτούνται μέ γυρεόπιτα.
B. Ελέγχονται γιά την προμήθεια τροφών.

Εναλλαγή Βασιλισσών μέ νέες, ισοφάριση σμηνών.

Γ.Καταπολέμιση Βαρρόα  (1η-6η-13η ημέρα?).

Βήμα 3 - Αρχές Απριλίου ή (30 ημέρες πριν από τήν πικραλίδα ή τήν  πρώτη μεγάλη νεκτεροέκριση.
A. Αρχίζουν κανονικοί έλεγχοι, ελέγχος γόνου, και ελαττωματικών βασιλισσών, κλείσιμο επάνω εισόδων.
Β. Ενίσχυση τών ασθενέστερων σμηνών με γόνο και τις μέλισσες από άνω του μέσου όρου δυνάμεως σμήνη ή εάν δεν υπάρχουν, κατέβασμα τού σμήνους σε ένα γονοθάλαμο, ή περιορισμό τού χώρου μέ κάθετο διάφραγμα.
Γ.  Πρόληψη Βαρρόα μέ λεμόνι-σιρόπι 1:1.

Βήμα 4 - Αρχές Απριλίου μόλις ολοκληρωθεί ο πρώτος έλεγχος:
Α. διεξοδικός έλεγχος για τις ασθένειες, την ποιότητα και την ποσότητα του γόνου και της βασίλισσας καθώς και τών τροφών. Πρέπει νά υπάρχουν τροφές ανά πάσα στιγμή.
Β. Τά σμήνη πού ήταν αδύνατα, θά πρέπει νά ενισχυθούν μέ γόνο καί μέλισσες σέ ικανοποιητικό επίπεδο, νά πάρουν πάτωμα.
Γ. Προληψη Βαρρόα μέ λεμόνι+σιρόπι. 

Βήμα 5 - Απρίλιος 1-10 .Κατασκευή σμήνους 2-βασιλισσών, στην αρχή τής πικραλίδας, ή τής πρώτης μεγάλης νεκταροέκρισης. Τά σμήνη θα πρέπει σε αυτό το στάδιο να έχουν 6-7 καλά συμπληρωμένα πλαίσια γόνου σε όλα τα στάδια. Τό τμήμα πού ξεχειμώνιασε( 2 γονοθαλάμων) θά παραμείνει κάτω μέ 5 πλαίσια γόνου.
A. Πρέπει νά βρεθεί η βασίλισσα.
Β. Δύο ή τρία πλαίσια  γόνου μέ τίς μέλισσές τους τοποθετούνται στόν επάνω γονοθάλαμο (αν γίνει νωρίς στη αρχή τής νεκταροέκρισης δύο πλαίσια γόνου είναι αρκετά) ένα μέ σφραγισμένο γόνο καί ένα σχεδόν όλο μέ ανοιχτό γόνο.
Γ. Αν υπάρχει καλή νεκταροέκριση καί γύρη, καί στήν μητρική κυψέλη υπάρχουν αρκετές τροφές, τότε μπορεί νά δωθεί στό επάνω σμηνος ένα πλαίσιο φρέσκο νέκταρ καί ένα γύρη.
Δ.Τινάζονται επίσης οι μέλισσες από 3 ακόμη πλαίσια στό επάνω σμήνος.
Ε . Πάνω από τήν διπλή μητρική κυψέλη τοποθετήται μισός μελιτοθάλαμος μέ σκούρα κτισμένα πλαίσια,από πάνω μπαίνει εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα καί εγκοπή εισόδου-εξόδου, καί πάνω στό καπάκι ο γονοθάλαμος μέ τήν νέο-αγορασμένη βασίλισσα σέ κλουβάκι μέ ζαχαροζύμαρο. Ο πλαισιοτροφοδότης θά πρέπει νά είναι μισογεμάτος μέ σιρόπι, άν καί υπάρχει καλή μελιτοέκριση. Η εγκοπή εισόδου καλύπτεται μέ χαλαρό γρασίδι. Τό μισό πάτωμα μελιτοθάλαμος πάνω του μπορεί νά μήν τοποθετηθεί, εάν η άλλη επιθεώρηση γίνει σέ λιγότερο από 15 ημέρες.

Βήμα 5 - Α.  Εναλλακτική μέθοδος κατασκευής τού σμήνους είναι νά τοποθετηθεί ο πάνω μισός μελιτοθάλαμος. Ο τρόπος αυτός χρησιμοποιήται πρός το τέλος τής περιόδου κατασκευής τών σμηνών, τότε πού υπάρχει πολύς πληθυσμος, καί ίσως είχε τοποθετηθεί ρηχός μελιτοθάλαμος γιά νά πάρει τήν μελιτοέκριση τής πικραλιδας. Ετσι μπορεί νά τοποθετηθεί καί ο μισός μελιτοθάλαμος πάνω στόν άνω γονοθάλαμο κατευθείαν, μόνον πού αντί γιά εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα,τοποθετήται βασιλικό διάφραγμα κάτω από τόν άνω γονοθάλαμο, καί σέ λιγότερο από 24 ώρες γίνεται αντικατάσταση μέ τό εσωτερικό καπάκι κανονικά, καί κλείσιμο τής εισόδου μέ χαλαρό γρασίδι.
Και οι δύο μέθοδοι απαιτούν εξοπλισμό μέ απόλυτη εφαρμογή,γιατί μία λεηλασία δέν μπορεί   να γίνει ανεκτή.

Σχ.1. Η μητρική κυψέλη μετά τήν κατασκευή της σέ σμήνος 2-βασιλισσών.

         Γονοθάλαμοι τής μητρικής σέ ανταλλαγή.Εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα

         καί είσοδο στήν ίδια πλευρά με τήν μητρικη.Είσοδος ελαφρά σφραγισμένη

         μέ γρασίδι γιά τόν προσανατολισμό τού σμήνους.Επάνω γονοθάλαμος μέ

         εισαγωγή νέας βασίλισσας.

Βήμα 6 - Γίνεται έλεγχος μετά από 7 έως 25 ημέρες ή το συντομότερο όταν ολοκλήρωθούν οι χειρισμοί-κατασκευές τών σμηνών με 2-βασίλισσες.
Α. Ενίσχυση σμηνών, καί αλλαγή ή τοποθέτηση άλλης βασίλισσας σέ σμήνη μέ ελατωματική βασίλισσα ή τοποθέτηση καινούργιας σέ αυτά πού δέν τήν δέχτηκαν.                         Αφαίρεση πλαισιοτροφοδότη.
Β. Αναστροφή γονοθαλάμων στήν μητρική κυψέλη, πρόσθεση ακόμα 2 ρηχών μελιτοθαλάμων πάνω από τήν μητρική, καί ένα ρηχό μελιτοθάλαμο στόν άνω γονοθάλαμο(κατά προτίμηση ανοιχτόχρωμα πλαίσια).Συνεχίζεται η αναστροφή μελιτοθάλάμων γιά επιτάχυνση εργασίας. 

Στάδιο 7 - Έλεγχος γιά επάρκεια χώρου σε 10 έως 15 ημέρες, ανάλογα με τήν μελιτοέκριση.

Βήμα 8 - Ενωση σμηνών.Επάνω είσοδοι στούς θαλάμους ανοίγουν(τρύπες κατω από τό χερούλι μέ συρτάρι) εμπρός μέρος.
A. Όταν ξεκινήσει γιά τά καλά η μελιτοέκριση, τό επάνω σμήνος τών 2-βασιλισσών θά πρέπει νά έχει βάλει τουλάχιστον στά 2/3 τών ρηχών μελιτοθαλάμων μέλι, καί νά έχει δικό του αρκετό εκολαπτόμενο γόνο. 

Σχ. 2. Τό σμηνος μετά τόν πρώτο έλεγχο, 

        τή πρόσθεση τών 2 μελιτοθαλάμων στήν μητρική

         καί 1 στόν επάνω γονοθάλαμο.

Βήμα 9 - Επανέλεγχος χώρων κυψέλης, σε όχι περισσότερο από 14 ημέρες ανάλογα με την ένταση της μελιτοέκρισης. Τήν εποχή αυτή θά υπάρχει μια τεράστια δύναμη μελισσών η οποία θα γεμίσει μέ μέλι απίστευτα γρήγορα τούς μελιτοθαλάμους, αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές.

Κατά τήν διαδικασία τής κατασκευής σμηνών μέ 2-βασίλισες,στόχος είναι η εξίσωση τών μητρικών κυψελών σέ επίπεδα παραγωγής. Πότε ενισχύοντας τά αδύνατα μέ γόνο καί πληθυσμό από τά δυνατά, πότε τοποθετώντας πλαίσια τροφών από εκείνα πού έχουν.Στόχο είναι όλα τά σμήνη νά παράγουν τό παραπάνω μέλι.Πολές φορές κοστίζει στόν μελισσοκόμο πιό πολύ μία αδύνατη κυψέλη από μία παραγωγική πού θά μπορούσε να δώσει 150 κιλά μέλι παραπάνω.
Σε κάθε μέθοδο λειτουργίας ενό μελισσοκομείου, υπάρχουν καί τά δύο, πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, που απαριθμούνται παρακάτω μέ τήν σειρά.
Ένας μεγάλος παράγοντας στην λειτουργία είναι, νά υπάρχει γείτονας μελισσοκόμος, πού να δίνει καί νά παίρνει βοήθεια-"αλληλοβοήθεια". 

Πλεονεκτήματα:
Α. Αλλαγή βασιλισσών καί επιλλογή τους πρός τό καλύτερο δυνατόν.
Β. Εξίσωση σμηνών αυτόματα κατά τήν κατασκευή τής κυψέλης 2-βασιλισσών.
Γ.Η ανάπτυξη τού επάνω σμήνους είναι πολύ γρήγορη. (7 ή 8 πλήρη πλαίσια γόνου δεν είναι ασυνήθιστο στίς 25 ημέρες μετά τήν κατασκευή).
Δ. Απόκτηση μεγάλου αριθμού μελισσών για τη μέγιστη παραγωγή,αποφυγή σμηνουργίας καί αντικατάστασης βασιλισσών, πού συνήθως τά φαινόμενα εξαλείφονται.
Ε. Εξάλειψη τών μή παραγωγικών  σμηνών.
Ζ.Δημιουργεί τήν βάση γιά νά βρίσκονται τά σμήνη σε άριστη κατάσταση κατά τό ξεχειμώνιασμα.
Η. Αυτόματη αντικατάσταση βασίλισσας στήν μητρική κυψέλη.
Θ.Η παραγωγή αυξάνεται κατά τουλάχιστον 20 κιλά και συνήθως πάνω 50.
I. Στίς κυψέλες 2-βασιλισσών, μπορεί νά γίνει αντικατάσταση βασίλισσας εάν χρειαστεί,καί ένας αριθμός βασιλισσών μπορεί επίσης νά χρησιμοποιηθεί γιά αύξηση σμηνών-κυψελών, χωρίς τήν μείωση τής παραγωγής.
J. Από μελέτη 10 ετών φάνηκε ότι, η αποδοχή βασίλισσας ήταν καλή από 85-95%.

Μειονεκτήματα:
Α .Χρειάζεται περισσότερη εργασία στήν αρχή τού συστήματος, μέ τό καιρό όμως φαίνεται πώς δέ είναι καί τόσο δύσκολο.
B. Ο σωστός συγχονισμός γιά καλύτερη παραγωγή είναι δύσκολος κυρίως σέ μονάδες μέ πολλά σμήνη καί λιγα εργατικά χέρια.
Γ. ΟΙ ψηλές κυψέλες πού προκύπτουν είναι πιό δύσκολο νά κρατηθούν όρθιες καί νά μήν ανατραπούν. 

Σχ.Κυψέλη όταν γίνεται ένωση τού επάνω γονοθαλάμου μέ τήν μητρική

     Σέ περίπτωση κακού καιρού χρησιμοποιούνται φύλλα εφημερίδας γιά

     τήν συνένωση καλού-κακού, άν καί δέν χρειάζεται, ο πληθυσμός δουλεύει

     σάν μία κυψέλη.

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΜΗΝΟΥΣ 2-ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ

"Διαχείριση τού σμήνους κατά τήν παραγωγική περίοδο."

Η διαχείριση τού σμήνους καθ'όλη τήν διάρκεια τής παραγωγικής περόδου, θα πρέπει να κατευθύνεται, προς τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών για τό μέγιστον τής εκτροφής γόνου και αποθήκευσης μελιού. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί όταν οι παραγωγικές βασίλισσες  υποστηρίζονται από μεγάλους πληθυσμούς,μεγάλα  αποθεματικά γύρης και μελιού, καθώς και άφθονο χώρο κυψέλης, γιά νά ικανοποιήσουν την κανονική ανάπτυξη τού σμήνους.
Οι χειρισμοί τού σμήνους θα πρέπει να γίνονται σε περισσότερο ή λιγότερο τακτά χρονικά διαστήματα, να παρέχουν ή να αναπροσαρμόζουν τόν  χώρο στήν κυψέλη, που θα επιτρέπει τήν απεριόριστη εκτροφή γόνου και αποθήκευση μελιού. Η κανονική συμπεριφορά τού σμήνους είναι να επεκτείνει την γονοφωλιά προς τα πάνω στην κυψέλη. Συνήθως τά αποθεματικά γύρης τοποθετούνται σε κενά κελιά μέσα και γύρω από την γονοφωλιά σε μια στενή ζώνη. Η περίσσεια  γύρη είναι πιο πιθανόν να αποθηκεύεται σε κηρήθρες αμέσως κάτω από τήν γονοφωλιά, ενώ το μέλι αποθηκεύεται συνήθως γύρω και αμέσως πάνω από την ενεργό γονοφωλιά τού σμήνους. Κατά τη διάρκεια μεγάλης παραγωγικής περιόδου, το μέλι και η γύρη αποθηκεύονται σε οποιοδήποτε διαθέσιμο χώρο μέσα στην κυψέλη. Ωστόσο, τό σμήνος δεν θα διατηρήσει τη μέγιστη εκτροφή γόνου, εκτός καί εάν ο διαθέσιμος χώρος, παρέχεται σε κανονική θέση για την επέκταση τής γονοφωλιάς και για την αποθήκευση του μελιού και τής γύρης. Τό σμήνος που υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς, θα ξεκινήσει προετοιμασία σμηνουργίας. Η προετοιμασία τής σμηνουργίας, μειώνει τό ηθικό τής αποταμίευσης-αποθήκευσης  τού σμήνους, και ως εκ τούτου την παραγωγικότητά του. Μέ τήν σμηνουργία διαιρείται ο πληθυσμός, πού συνήθως οδηγεί σε απώλεια της συγκομιδής μελιού, και τά σμήνη να μην είναι ικανά γιά ξεχειμώνιασμα.
Γιά τό ξεχειμώνιασμα τό σμήνος θα πρέπει να έχει 3,5-5 κιλά νεαρών μελισσών που νά εκτραφούν στα τέλη του χειμώνα και νωρίς την άνοιξη, και 6-8 πλαίσια  γόνου 5 έως 6 εβδομάδες πριν από την κύρια μελιτοέκριση. Τά σμήνη πού ξεχειμωνιάζουν χωρίς αποθέματα γύρης, μπορεί να έχουν 1 έως 2,5 κιλά παλιές μέλισσες, οι οποίες θά πεθάνουν γρήγορα, όταν η νέα συλλογή γύρης αρχίσει νά διεγείρει την παραγωγή γόνου. Αν δέν υπάρξουν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, γιά νά επιτρέψουν τήν συνεχή συλλογή γύρης, οι πληθυσμοί αυτοί μπορεί να μειωθούν σε τέτοιο βαθμό αδυναμίας, όπου πλέον δεν θά μπορέσουν νά μαζέψουν έστω μιά μικρή παραγωγή, ή μπορεί καί νά εξαφανιστούν.
Νωρίς την άνοιξη σχεδόν όλος ο γόνος βρίσκεται στόν επάνω γονοθάλαμο. Λίγο απόθεμα μελιού πού βρισκόταν στόν κάτω γονοθάλαμο, τό φθινόπωρο θά πρέπει νά έχει μεταφερθεί επάνω,γιατί μέλι πού βρίσκεται κάτω από τόν γόνο δέν είναι στήν κανονική του θέση.
Η ανάπτυξη τών σμηνών μπορεί να προχωρήσει με την εναλλαγή τών γονοθαλάμων. Όταν αυτό γίνει νωρίς την άνοιξη πριν περάσει ο κίνδυνος τού κρύου καιρού,  θά πρέπει πλαίσια μέ μέλι να τοποθετούνται στο άνω σώμα τής κυψέλης, ακριβώς πάνω από τήν γονοφωλιά. Όταν η βασίλισσα καταλάβει το πάνω  πάτωμα τής κυψέλη, οι μέλισσες θα μετακινήσουν το μέλι από τό κάτω πρός τό επάνω πάτωμα, όταν τό επιτρέψει ο καιρός καί οι θερμοκρασίες.
Σμήνη που δεν διαθέτουν επαρκή αποθέματα γύρης, θα πρέπει να τούς παρέχεται  γυρεόπιτα μέ αλεύρι σόγιας, μέχρις ότου η συλλογή γύρης νά είναι επαρκής για να υποστηρίξει την κανονική εκτροφή γόνου. Ολα τά πλαίσια που περιέχουν γύρη πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην γονοφωλιά. 

Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει τά πατώματα να ξεμείνουν από μέλι. Ένα μεγάλο απόθεμα  μελιού είναι η πιο πρακτική μέθοδος σίτισης τών σμηνών καί η πιό σωστή, αλλά στά σμήνη πού υπάρχει έλλειψη, θα πρέπει να τρέφονται μέ 2: 1(ζάχαρι-νερό) σιρόπι. Ενα χτισμένο πλαίσιο κρατάει 1,5-2 κιλά σιρόπι. Τρία έως πέντε γεμάτα πλαίσια θά πρέπει νά δίνονται σέ καλά σμήνη. Μπορεί νά γίνει τροφοδότηση βάζοντας τροφοδότη πάνω στά πλαίσια, ή χρησιμοποιώντας τόν πλαισιοτροφοδότη γιά τό ξεκίνημα νέων σμηνών.Σέ περιπτώσεις χρησιμοποιήται ζαχαροζύμαρο.
Τά καλά σμήνη απαιτούν χώρο επέκτασης όταν καλύπτουν πλήρως τά πλαίσια τής γονοφωλιάς, ακόμη και αν δεν υπάρχει σημαντική ποσότητα μελιού γιά να αποθηκεύσουν. Οι μελιτοθάλαμοι πρέπει νά προστεθούν όταν εισέρχεται αρκετό νέκταρ, γιά νά εκκρίνουν  οι μέλισσες κερί καί νά χτίζουν νέες κηρήθρες. Τά δυνατά σμήνη επωφελούνται καί αυξάνουν βάρος από μία πρώιμη ανθοφορία, ενώ τά  καθυστερημένα σμήνη δέ παρουσιάζουν καμία ένδειξη συλλογής μελιού(μελιτοέκρισης).
Καθ 'όλη τήν περίοδο ανάπτυξης, οι γονοθάλαμοι θά πρέπει νά εναλλάσσονται  κάθε φορά που η βασίλισσα χρειάζεται χώρο για ανοδική επέκταση τής γονοφωλιάς  της. 3 έως 4 ρηχοί μελιτοθάλαμοι συνήθως απαιτούνται κατά τη διάρκεια της κύριας μελιτοέκρισης, αλλά μπορεί να χρειαστεί ένας επιπλέον μελιτοθάλαμος για να κρατήσει το εισερχόμενο νέκταρ μέχρις ώτου το μέλι ωριμάσει καλά καί σφραγιστεί. Για να γίνουν παχύτερα τά πλαίσια στούς μελιτοθαλάμους, καί την διευκόλυνση απολεπισμού τους, θά πρέπει νά τοποθετήται ένα λιγότερο από το κανονικό συμπλήρωμα των πλαισίων στό πάτωμα, καί να απέχουν εξίσου μεταξί τους.
Η κανονική διάταξη-διαχείριση τών σμηνών στά ρηχά πατώματα κυψελών κατά τήν κύρια μελιτοέκριση, πρίν καί μετά τούς χειρισμούς γίνεται ώς εξής. Όταν οι επάνω γονοθάλαμοι γεμίσουν μέ νέο γόνο καί μέλι, καί οι από πάνω τους μελιτοθάλαμοι γεμίσουν κατά τό 1/3 ή 1/2, γίνεται αναστροφή τών πατωμάτων, ο γόνος πηγαίνει επάνω καί τό μέλι από κάτω του.Τό ίδιο συμβαίνει καί μέ τούς κάτω γονοθαλάμους καί μελιτοθαλάμους. Αυτή η διαχείριση τής εναλλαγής θέσης πατωμάτων, μελιτοθαλάμων-γονοθαλάμων θα πρέπει να γίνεται ανα 7 - 10 ημέρες, πρίν, καί κατά τήν διάρκεια του πρώτου μέρους της κύριας μελιτοέκρισης.
Μετά από αυτούς τούς χειρισμούς στήν κυψέλη, η βασίλισσα θά μετακινηθεί  στούς  επάνω γονοθαλάμους , όπου αδειάζουν κελιά, καί υπάρχει κενός χώρος από τις εκολαπτόμενες μέλισσες. Ο νέος γόνος στό κάτω πάτωμα θα ωριμάσει, θά σφραγιστεί καί θά εκολάπτεται κατά διαστήματα, οπότε θά ξεκινήσουν τήν μεταφορά σημαντικής ποσότητας μελιού από τίς κάτω γονοφωλιές στούς επάνω μελιτοθαλάμους. Τό μέλι αποθηκεύεται  κυρίως στόν άδειο μελιτοθάλαμο πού τοποθετείται πάνω από την γονοφωλιά, αλλά πρίν γεμίσει αφαιρείται, στήν θέση του μπαίνει άδειος μελιτοθάλαμος, καί ο μισογεμάτος τοποθετήται από πάνω γιά νά ωριμάσει  τό μέλι καί να σφραγιστεί.Στούς μισογεμάτους μελιτοθαλάμους συνεχίζεται νά τοποθετήται μέλι γιά ωρίμανση καί σφράγισμα.Αμέσως μετά τό σφράγισμα εξάγεται τό μέλι, καί ο άδειος μελιτοθάλαμος επιστρέφει γιά  επαναπλήρωση.
Ο τρόπος οργάνωσης τού σμήνους πού φαίνεται στο σχήμα, αντλεί τις μέλισσες από την γονοφωλιά, πού η ωοτοκία της βασίλισσας  φροντίζει για τήν παραγωγή πληθυσμού στόν κάτω θάλαμο, καί τό τελείωμα συλλογής μελιού στούς επάνω μελιτοθαλάμους. Τό σμήνος δεν περιορίζεται είτε στην παραγωγή γόνου ή την αποθήκευση μελιού. Επειδή ο πληθυσμός  διανέμεται σε όλη την κυψέλη, η ώθηση γιά σμηνουργία μειώνεται στο ελάχιστο. Η επιτυχία αυτής τής πρακτική εξαρτάται από τη διατήρηση αυτών τών χειρισμών, στίς κατάλληλες χρονικές στιγμές.
Η χρήση των διαφραγμάτων βασίλισσας μεταξύ γονοφωλιάς καί μελιτοθαλάμων,δέν είναι απαραίτητη, εάν η ανταλλαγή των γονοθαλάμων είναι σωστά χρονομετρημένη. Η βασίλισσα θα χρησιμοποιήσει κανονικά το διαθέσιμο χώρο στον άνω γονοθάλαμο πριν από τη μετάβαση στόν πρώτο μελιτοθάλαμο.
Κηρήθρες από φρεσκο-εξαγόμενο μέλι, όταν επιστρέφουν στήν κυψέλη, θά πρέπει νά τοποθετούνται πάνω από μελιτοθαλάμους μερικώς γεμισμένους μέ μέλι, μέχρι νά καθαριστούν καί νά περιέχουν λίγο μέλι. Αυτές οι "υγρές κηρήθρες" είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τη βασίλισσα όταν πρωτοκαθαρίζονται από τις μέλισσες. Η βασίλισσα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τίς χρησιμοποιήσει αν έχουν τοποθετηθεί ακριβώς πάνω από την γονοφωλιά. Στίς αρχές τής μελιτοέκρισης, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται  ο πρώτος μελιτοθάλαμος, πάνω από την γονοφωλιά να παραμείνει εκεί μέχρι να γεμίσει. Ένα τέτοιο εμπόδιο μέ μέλι, θα μειώσει την αποθήκευση μελιού στούς πάνω μελιτοθαλάμους, και θά αναγκάσει τίς συλλέκτριες νά τοποθετήσουν περισσότερο μέλι στους γονοθαλάμους. Τό πολύ μέλι στήν γονοφωλιά,θά περιορίσει τήν παραγωγή γόνου μέ μείωση τού πληθυσμού, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μέρους μιας μακράς μελιτοέκρισης, ή μπορεί νά δημιουργήσει καί  πρόβλημα ξεχειμωνιάσματος.
Όταν τό σμήνος αποθηκεύει καλά στούς 3 μελιτοθαλάμους, θά είναι μία σωστή πρακτική, νά μήν προστεθούν παραπάνω μελιτοθάλαμοι, καί νά σταματήσει η  περαιτέρω εναλλαγή τών γονοθαλάμων. Αυτό αναγκάζει τις μέλισσες να τελειώσουν τήν αποθήκευση καί επεξεργασία μελιού σε ελάχιστο χρόνο. Ετσι αποφεύγονται τά ημιτελή πατώματα μελιού, καθώς επίσης βοηθάει τούς γονοθαλάμους πού δέν έχουν τροφές, νά μαζέψουν και νά αποκτήσουν επαρκή αποθέματα τροφίμων. Μόλις τό σμήνος έχει δημιουργήσει ένα καλό ηθικό αποθήκευσης, θα χρησιμοποιήσει τούς χώρους πλαισίων, που δεν είναι στην καλύτερη δυνατή θέση. Αυτοί οι κενοί μελιτοθάλαμοι από πάνω χρησιμεύουν σάν βαλβίδα ασφαλείας, εάν η μελιτοέκριση γίνει πιο έντονη από ό, τι αναμενόταν. Ωστόσο, η ποσότητα του μελιού στους γονοθαλάμους, θά πρέπει να ελέγχεται περιοδικά και, όταν η βασίλισσα πρόκειται να περιοριστεί από τό περίσευμα του μελιού στους γονοθαλάμους, οι ελαφρύτεροι μελιτοθάλαμοι θα πρέπει να τοποθετούνται απευθείας πάνω από την γονοφωλιά. Αν ο περιορισμός είναι σοβαρός, τότε οι γονοθάλαμοι θά πρέπει νά αρχίσουν πάλι νά εναλλάσσονται, όπως στό αρχικό στάδιο.
Σε περιοχές πού γίνεται συλλογή νέκταρος μέ έντονη γεύση πρίν από τήν κύρια μελιτοέκριση, τά σμήνη θά πρέπει νά είναι προσωρινά σφικτά γεμάτα πληθυσμό, γιά  νά συγκεντρώσουν καί νά σφραγίσουν αυτό τό μέλι. Τό μέλι μέ τήν έντονη γεύση  αφαιρήται καί εξάγεται, ή εάν υπάρχει παραπάνω εξοπλισμός  απομακρύνεται και αποθηκεύεται έως ότου μπορεί να επιστρέψει στά σμήνη για χρήση στην εκτροφή γόνου. Αν και εναλλαγή τών γονοθαλάμων αναγκάζει τις μέλισσες για να μετακινήσουν το μέλι από τήν γονοφωλιά επειδή τοποθετείται κάτω, διακινούν πολύ λίγο μέλι που έχει σφραγιστεί στά εξωτερικά πλαίσια. Είναι πιο πρακτικό, να διατηρήσει κανείς τήν κατάλληλη διάταξη χώρου στήν κυψέλη, ώστε νά έχει μία ολοκληρωμένη συλλογή μελιού έστω καί μέ μία μικρή ανάμιξη   δυνατής γεύσης μελιού.
Όταν ένας μελισσοκόμος ξεκινάει ή κάνει επέκταση τού μελισσοκομείο του, πρέπει να χρησιμοποιήσει πλαίσια μέ φύλλα κεριού. Τα προβλήματα της διαχείρισης αυξάνονται, όταν υπάρχουν λιγώτερα από 3 πατώματα μέ χτισμένα πλαίσια διαθέσιμα γιά κάθε σμήνος. Νέα σμήνη πού ξεκινούν εξ ολοκλήρου μέ φύλλα κηρήθρας, θά πρέπει να τρέφονται με σιρόπι ζάχαρης έως ότου χτίσουν όλα τά πλαίσια τών γονοθαλάμων, ή μέχρι η μελιτοέκριση νά κάνει τήν σίτιση πλέον μή απαραίτητη.
Αχτιστες κηρήθρες δέν πρέπει νά δίνονται εκτός καί άν δίνονται μέσα στήν μελιτοέκριση, σέ αντίθετη περίπτωση οι μέλισσες μπορεί να τίς καταστρέψουν. Τά δυνατά σμήνη, ωστόσο, συχνά απαιτούν πατώματα γιά επέκταση τού σμήνους πρίν τήν νεκταροέκριση, και αυτό μπορεί να τούς παρέχεται μόνο όταν υπάρχουν χτισμένα πλαίσια. Όταν δέν υπάρχουν χτισμένα, τά δυνατά σμήνη μπορεί νά καθυστερήσουν μέχρι τήν μελιτοέκριση, αφαιρώντας τους μερικά πλαίσια γόνου καί πληθυσμό γιά τήν ενίσχυση καθυστερημένων σμηνών.Επίσης, εναλλάσσοντας τη θέση των ισχυρών μέ τών  ασθενέστερων σμηνών, ή μπορούν να τοποθετηθούν μελιτοθάλαμοι, αλλά τό σμήνος νά ταϊζεται μέ αραιό σιρόπι  (1: 2) ζάχαρι-νερό, σάν βοήθεια μέχρι νά χτίσουν τά φύλλα τής κηρήθρας στά πατώματα.
Όταν τοποθετήται ο πρώτος άχτιστος μελιτοθάλαμος, εφαρμόζεται η πρακτική τού "δολώματος" γιά τό χτίσιμο τής κηρήθρας, παίρνοντας από τόν γονοθάλαμο  1-2 πλαίσια μέ ασφράγιστο μέλι κατά προτίμηση, πού ανταλλάσονται μέ 1-2 άχτιστα πλαίσια τού μελιτοθαλάμου. Όταν οι μέλισσες αρχίζουν νά χτίζουν τά πλαίσια, οι κηρήθρες δόλωμα μπορούν  να επιστρέψουν  στήν γονοφωλιά. Ομοίως θά γίνει, εάν χρειαστεί ο δεύτερος γονοθάλαμος άχτιστες κηρήθρες, πλαίσια δόλωμα θά πρέπει νά ανέβουν από τόν πρώτο γονοθάλαμο. Τά φύλλα κηρήθρας τής αντικατάστασής τους τοποθετούνται κοντά σέ ασφράγιστο γόνο καί γύρη. ¨Οταν θά χρειαστεί περισσότερος χώρος, οι άλλοι μελιτοθάλαμοι θά προστεθούν πάνω από τούς γονοθαλάμους, και κάτω από τούς μερικώς γεμάτους μελιτοθαλάμους. Κατά τη διάρκεια μιας μέτριας μελιτοέκρισης,οι νέοι μελιτοθάλαμοι μπορεί νά δεχθούν πλαίσια "δόλωμα" από τόν παραπάνω μελιτοθάλαμο, αλλά κατά τη διάρκεια μιας καλής μελιτοέκρισης, ο επάνω μελιτοθάλαμος μέ τίς μέλισσες πού αποθηκεύουν μέλι,θά τροφοδοτήσει μέλισσες νά χτίσουν καί τόν αποκάτω μελιτοθάλαμο.
Τα καλύτερα πλαίσια χτίζονται στούς μελιτοθαλάμους παρά στούς γονοθαλάμους, γιατί  τά χτίζουν σέ όλες τίς πλευρές, ενώ στούς γονοθαλάμους χτίζουν μέ τρύπες πού κόβουν παντού γύρω καί κάτω μέρος τού πλαισίου. ¨Οταν χρησιμοποιούνται βασιλικά διαφράγματα, οι μελιτοθάλαμοι μέ άχτιστα πλαίσια, τοποθετούνται ακριβώς πάνω από τόν τελευταίο γονοθάλαμο,αλλά τό διάφραγμα τοποθετήται πάνω στόν άδειο μελιτοθάλαμο, μέ έναν μερικώς γεμάτο μελιτοθάλαμο από πάνω του. Αφού μισοχτίσουν τά πλαίσια, τότε τό διάφραγμα πηγαίνει κάτω,πάνω στόν γονοθάλαμο.Τά βασιλικά διαφράγματα προκαλούν τίς μέλισσες να αποθηκεύουν περισσότερο μέλι στήν γονοφωλιά, μια τάση που επιδεινώνεται όταν χρησιμοποιούνται φύλλα κηρήθρας.
Σμήνη πού δουλεύουν μέ σύστημα 2-βασιλισσών, παράγουν διπλάσια παραγωγή από αυτά πού δουλεύουν μέ 1 βασίλισσα, μέ λιγότερο εργατικό δυναμικό και εξοπλισμό ανά κιλό παραγόμενου μελιού. Τέτοια σμήνη συσσωρεύουν μεγαλύτερα αποθέματα γύρης όταν μειώνονται σε κατάσταση μονής-βασίλισσα. Αυτή η γύρη έχει πραγματική αξία στη διαχείμαση ενός πολύ δυνατού σμήνους για την επόμενη χρονιά.

Σμήνη μέ 2-βασίλισσες μπορεί νά ξεχειμωνιάσουν καί στού 5 γονοθαλάμους, πού μπορεί νά μειωθούν στούς τέσσερις.Στο κάτω μέρος τής γονοφωλιάς, πρέπει νά γίνει επιβεβαίωση ότι η βασίλισσα γεννάει σωστά, καί μέ τήν προϋπόθεση ότι στό 3καί 4 πάτωμα δέν θά υπάρχει ασφιξία μελιού,αυτά δέ τά πατώματα θά πρέπει νά ανέβουν στήν θέση 8 καί 9 όταν είναι μισογεμάτα μέ μέλι.Οι γονοθάλαμοι 5 καί 7 θά πρέπει νά εναλλάσονται κάθε εβδομάδα κατά τήν διάρκεια τής μελιτοέκρισης, για νά μήν μπλοκαριστού από μέλι. Η τοποθέτηση ενός άδειου μελιτοθαλάμου επάνω στήν θέση 12 είναι επιθυμητός κατά τήν διάρκεια μιάς καλής μελιτοέκρισης,  δεδομένου ότι αυτά τά σμήνη μπορεί νά μαζεύουν 10-15 κιλά νέκταρ κάθε μέρα. Επίσης, θα πρέπει να είναι κανείς έτοιμος να εξάγει δύο με τρεις μελιτοθαλάμους ανά εβδομάδα για να διατηρεί άφθονο αποθηκευτικό χώρο. Σμήνη με 2- βασίλισσες θα πρέπει να μειωθούν σε κατάσταση μονής-βασίλισσας  2 έως 4 εβδομάδες πριν από το τέλος τής μελιτοέκρισης. Η επανένωση των σμηνών τών 2-βασίλισσών πολύ νωρίς, θα μειώσει την παραγωγή περισσότερο από μια καθυστέρηση μίας ή δύο εβδομάδων. Η νεαρή βασίλισσα πού εισήχθη κατά την κατασκευή τής πάνω γονοφωλιάς, συνήθως επιβιώνει, και αυτό είναι ωφέλεια γιά τό ξεχειμώνιασμα ενός δυνατού σμήνους.

ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ Β΄

ΠΑΡΑΛΛΑΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 2-ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ

Βασίζεται στήν μέθοδο Wolfram Peschetz -Αυστρία. Δύο φυσιολογικοί γονοθάλαμοι μιάς κυψέλης,χωρίζονται μέ ένα κάθετο στεγανό διάφραγμα ο καθένας, σάν δύο πενταπλαίσια κυψελίδια μαζί, πάνω -κάτω,(βλέπε σχήμα, είναι από 8πλαίσια κυψέλη, γίνεται καί μέ 10πλαίσια,όπως καί 10-12πλαίσια  Dadant,-υπάρχουν βέλη εισόδου τών μελισσών). Τό κάθε κυψελίδιο(διαμέρισμα), έχει καί μία βασίλισσα, πού δουλεύει πάνω-κάτω σάν μία κυψέλη.Πάνω του τοποθετήται βασιλικό διάφραγμα μέ είσοδο. Πάνω στό διάφραγμα κενός γονοθάλαμος μέ άχτιστα πλαίσια (ρυθμιστικός θάλαμος πλαισίων), καί πάνω του η σκεπή τής κυψέλης.Κάθε 2-3 εβδομάδες, αφαιρούνται  2  αχτιστα πλαίσια από τό κέντρο τού άδειου γονοθαλάμου, ανοίγει τό Βασιλικό διάφραγμα καί από τούς επάνω(μόνον) γονοθαλάμους βγαίνουν  2 σφραγισμένα πλαίσια γόνου, τοποθετώντας τα στήν θέση τών άχτιστων πλαισίων, τά δέ άχτιστα στήν θέση τών σφραγισμένων γιά νά χτιστούν καί νά τά γεννήσει η βασίλισσα. Αυτό συνεχίζεται έως νά ανέβουν στόν θάλαμο αυτό 7-8 πλαίσια γόνου, οπότε αρχίζει καί η τοποθέτηση μελιτοθαλάμων. Αν συνεχιστεί μεγάλη ροή γόνου,  μπορεί νά χρησιμοποιηθεί γιά παραγωγή σμηνών,ή γιά τήν ενίσχυση τών αδύνατων σμηνών. Δέν υπάρχει σύγκριση 2 κυψελών μέ μονές βασίλισσες σε ποσότητα παραγωγής μελιού, από μία κυψέλη μέ 2 βασίλισσες πού η παραγωγή ανά μελιτοθάλαμο θά είναι διπλάσια.

Εχοντας 2 βασίλισσες σέ μία κυψέλη συμβαίνουν τά εξής:

1. Δέν υπάρχει θέμα αποτυχίας βασίλισσας. Τό σμήνος θά γλυτώσει  καί μέ μία βασίλισσα.

2.Καί οι δύο γονοφωλιές θερμαίνονται πλάϊ-πλάϊ, τό ίδιο καί η μελισσόσφαιρα τόν χειμώνα.

3. Η κυψέλη μέ 2-βασίλισσες μπορεί νά χρησιμοποιήσει κάθε νεκταροέκριση τής άνοιξης πιό  αποτελεσματικά καί δυνατά καί αδιάκοπα έως τό τέλος εποχής.

4. Επειδή εκεί θά υπάρχουν πολλές μέλισσες, θά υπάρχει δυνατότητα χωρισμών, γιά τήν κατασκευή σμηνών.

5. Μέ τήν μετακίνηση τού σφραγισμένου γόνου, μειώνονται καί τά βαρρόα, χωρίς νά μειωθεί η δύναμη τής κυψέλης. Εάν πάρει κανείς τό γόνο από μία κυψέλη μέ μία βασίλισσα, τό σμήνος μένει πίσω σέ ανάπτυξη γιά πάρα πολύ καιρό.Αυτό δέν συμβαίνει στήν κυψέλη μέ τίς 2 βασίλισσες, καί άν συμβεί, θά είναι στό ελάχιστο ή καί καθόλου. Οταν αφαιρεθεί γιά παράδειγμα όλος ο γόνος  τόν Μάϊο-Ιούνιο, δέν θά επειρεαστεί η κυψέλη στό παραμικρό, καί θά είναι έτοιμη καί ικανή γιά τήν παραγωγή. Η εργασία λοιπόν είναι:

Βγαίνουν 2 πλάισια σφαγισμένου γόνου (λίγο πρίν εκολαυτεί) τινάζοντας στήν μάνα κυψέλη τίς μέλισσες πού βρίσκονται επάνω,τοποθετούνται στόν ρυθμιστικό θάλαμο, γίνεται αντικατάσταση μέ 2 πλαίσια άχτιστα. Αυτό είναι όλο.Δέ έχει νά σκεφτεί κανείς γιά βασιλοκελιά σμηνουργίας πού συμβαίνει στίς άλλες κυψέλες.Αυτό δέν υπάρχει στίς κυψέλες μέ 2 βασίλισσες άν καί είναι γεμάτες μέ μέλισσες καί γόνο, καί γύρη. Εάν στάματήσει η μεταφορά γόνου, τότε αρχίζει ο πυρετός τής σμηνουργίας, πού άν συμβεί, τό σμήνος πού θά φύγει θά είναι πολύ μεγάλο. Συνήθως σμηνουργούν μαζί καί οι 2 βασίλισσες.

ΤΑ ΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑΣ

ΓΝΩΣΤΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Πρώτα μία επισκόπηση τών διατροφικών απαιτήσεων τών μελισσών καί ο ρόλος των διαφόρων υδατανθράκων και πρωτεϊνών σάν συμπληρώματα στη διαχείριση των μελισσών καί στήν ανάπτυξη τών σμηνών.Οπως είναι γνωστό: Η μέλισσα (Apis mellifera) συλλέγει έναν αριθμό ουσιών γιά να εξασφαλίσει την επιβίωσή της.
• νέκταρ, το οποίο οι ενήλικες μέλισσες μετατρέπουν σε μέλι πού τό αποθηκεύουν στα κελιά τής κηρήθρας.
• γύρη, η οποία παρέχει το μεγαλύτερο μέρος της πρωτεΐνης,αμινοξέα, λίπη, βιταμίνες και ανόργανες απαιτήσεις πού είναι στό πρόγραμμα διατροφής της μέλισσας.
• νερό, το οποίο συλλέγουν οι μέλισσες για να βοηθήσει στη διατήρηση τής θερμοκρασίας και τής υγρασίας στήν κυψέλη και γιά νά αραιώνουν το αποθηκευμένο μέλι πού έχουν γιά να καταναλώνουν.
• πρόπολη, η οποία είναι μια φυσικώς απαντώμενη κόλα, μία ουσία που οι μέλισσες χρησιμοποιούν γιά τήν σφράγιση ρωγμών, πού θά βοηθήσει στήν ρύθμιση τής θερμοκρασίας στήν κυψέλη, καί νά διατηρεί τό περιβάλλον υγιεινό.
Αυτό πού κυρίως ανησυχεί τόν μελισσοκόμο είναι η ποσότητα καί η ποιότητα τού νέκταρος καί τής γύρης πού συλλέγονται καί αποθηκεύονται.

ΝΕΚΤΑΡ / ΜΕΛΙ

Νέκταρ εκκρίνεται από τους αδένες στη βάση τών λουλουδιών, (nectaries) πού οι μέλισσες συλλέγουν. Σε αυτό το στάδιο,το νέκταρ έχει ένα υψηλό επίπεδο  σακχάρου σακχαρόζης με
ορισμένη λεβουλόζη- δεξτρόζη και υψηλό περιεχόμενο υγρασίας, με ίχνη από άλλες ουσίες όπως ανόργανα άλατα, βιταμίνες, χρωστικές, αρωματικές ουσίες, οργανικά οξέα και αζωτούχες ενώσεις.Οι μέλισσες μετατρέπουν αυτό το νέκταρ σε μέλι, μέ μια σειρά εργασιών.
Όταν αρχικά συλλέγεται τό νέκταρ,  αποθηκεύεται στόν μελόσακο τών συλλεκτριών μελισσών. Προστίθεται ένα  ένζυμο που ονομάζεται ιμβερτάση στο νέκταρ, όταν αυτό βρίσκεται ακόμα στό σάκο τής μέλισσας. Η Ιμβερτάση μετατρέπει το νέκταρ, κατά κύριο λόγο σέ ένα διάλυμα σακχαρόζης,κυρίως δέ σέ ένα διάλυμα λεβουλόζης και δεξτρόζης.
Τό νέκταρ αποθηκεύεται στίς κηρήθρες όπου η περιεκτικότητα σε υγρασία μειώνεται στο 13-18% μέ τήν επεξεργασία καί τόν αερισμό από τίς μέλισες. Όταν το μέλι είναι ώριμο, οι μέλισσες τό σφραγίζουν μέ κερί.
Το αποθηκευμένο μέλι σάν υδατάνθρακες,είναι σημαντική πηγή ενέργειας γιά τό σμήνος. Το μέλι καταναλώνεται από το σμήνος γιά να διατηρήσει θερμοκρασία γόνου, να επιτρέπει στίς εργάτριες να πετούν, και για κάθε δραστηριότητα, κάθε επιμέρους μέλισσα που απαιτεί ενέργεια όταν τό φρέσκο νέκταρ δεν είναι διαθέσιμο.
"Η απόδοση των μελισσών είναι πραγματικά εκπληκτική.
Η κατανάλωση καυσίμου μίας μέλισσας πού πετάει, είναι περίπου ½ mg μέλι ανά χιλιόμετρο, ή 3.000.000 χιλιόμετρα στό λίτρο. Γιά την παροχή ενός κιλού μελιού πλεονάσματος στόν μελισσοκόμο, τό σμήνος θά πρέπει νά καταναλώσει γιά τήν διατήρησή του, επιπλέον 8 κιλά μέλι, γιά τήν αναζήτηση τροφής, η κάθε μέλισσα πιθανώς νά έχει καλύψει συνολικά μία διαδρομή 6 φορές τής τροχιάς τής γής.- Σε κατανάλωση καυσίμου περίπου 25 g μέλι για κάθε τροχιά ".από
(Μέλι - μια ολοκληρωμένη μελέτη)
Edited by Eva Crane (1975).
Η παρουσία αποθηκευμένου μελιού ή φρέσκου νέκταρος θεωρούνται απαραίτητα για την επιβίωση τού σμήνους. Χωρίς αυτά, τό σμήνος θα λιμοκτονήσει, όπως συμβαίνει συχνά στα τέλη τού χειμώνα και νωρίς την άνοιξη. Η παρουσία του φρέσκου νέκταρος θα βοηθήσει στήν επέκταση τής γονοφωλιάς, μέ σκοπό τήν αύξηση τού πληθυσμού, τήν τόνωση τού σμήνους γιά νά εξασφαλίσει μία δυνατή κυψέλη ικανή να συλλέγει ακόμη περισσότερο νέκταρ,μετατρέποντάς το σέ μέλι, πού είναι η πεμπτουσία μιάς επιτυχούς μελισσοκομίας.

 ΓΥΡΗ

Η γύρη είναι η κύρια πηγή πρωτεΐνης για τίς μέλισσες. Σέ ένα μεγάλο βαθμό χρησιμοποιείται για να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη των προνυμφών, και γιά τίς νές μέλισσες να παρέχει τα δομικά στοιχεία των μυών, των αδένων και τών άλλων ιστών.  Χρησιμοποιείται επίσης στην παραγωγή του βασιλικού πολτού, ειδική τροφή, που παράγεται από τις εργάτριες μέλισσες,γιά να ταϊσουν τήν βασίλισσα, τήν ανάπτυξη τών προνυμφών βασιλισσών, καί τών  προνυμφών τών εργατριών έως τήν ηλικία τών 72 ωρών.Όταν τό σμήνος βρίσκεται σέ περίοδο γένας-αναπαραγωγής, ή σέ περίοδο παραγωγής κηρήθρας( εποχή μεγάλης μελιτοέκρισης), η ζήτηση γύρης είναι πολύ μεγάλη.  Οι κηρογόνοι αδένες χρησιμοποιούν πολλές πρωτεΐνες, και η έλλειψη γύρης, ή γύρη με χαμηλή θρεπτική αξία,θα έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στήν διαχείριση τού σμήνους.
Η γύρη είναι το αρσενικό σπέρμα τών λουλουδιών, τό οποίο συλλέγουν οι μέλισσες, μαζεύοντά  την σάν καλαθάκια στά πίσω τους πόδια. Κατά τη διαδικασία της συλλογής γύρης, γίνεται καί η επικονίαση τών φυτών πού επισκέπτονται.
Η γύρη αποτελείται από διάφορες ουσίες,πού συμπεριλαμβάνουν πρωτεϊνες, λίπη, λιπίδια, υδατάνθρακες, βιταμίνες, μέταλλα και πολλά άλλα.Ένας σημαντικός παράγοντας που έχει βρεθεί να περιορίζει τήν ταχεία αύξηση του πληθυσμού τών σμηνών, είναι η ανεπαρκή προσφορά κατάλληλης γύρη. Η γύρη με λιγότερο από 20% ακατέργαστη πρωτεΐνη δεν μπορεί να ικανοποιήσει τίς απαιτήσεις ενός σμήνους για τη βέλτιστη παραγωγή.
Το συστατικό πρωτεΐνη της γύρης αποτελείται από μιά σειρά αμινοξέων.
 Ο  DeGroot (1953) εντόπισε έναν αριθμό αμινοξέων τα οποία είναι απαραίτητα για την φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη των μελισσών (βλέπε τον παρακάτω πίνακα).ιδανική αναλογία
(από de Groot)
Αμινοξέος (g ανά 16g N)
θρεονίνη 3
Βαλίνη 4
Η μεθειονίνη 1.5
λευκίνη 4.5
Ισο-λευκίνη 4
φαινυλαλανίνη 2.5
Λυσίνη 3
ιστιδίνη 1,5
Η αργινίνη 3
τρυπτοφάνη 1
Οι μέλισσες μπορούν να αντισταθμίσουν σε κάποιο βαθμό γύρη με χαμηλότερα από τα επιθυμητά επίπεδα αμινοξέων καταναλώνοντας περισσότερη γύρη, και αν η γύρη έχει πρωτεΐνη υψηλής αξίας, οι μέλισσες μπορούν να αποβάλλουν το πλεόνασμα τών αμινοξέων. Με γύρη χαμηλής αξίας, οι μέλισσες δεν έχουν τήν δυνατότητα σωματικά να καταναλώσουν αρκετή  γύρη πού θεωρείται  επιθυμητό επίπεδο αμινοξέων,γιά τήν κάλυψη τών αναγκών τους. Έτσι, και η ποιότητα και η ποσότητα της γύρης που συλλέγεται από τίς μέλισσες είναι εξίσου σημαντικές.
Καμία ολοκληρωμένη μελέτη δέν έχει γίνει γιά τίς διατροφικές αξίες πού παρέχουν στήν μέλισσα, τά λίπη, οι βιταμίνες καί ανόργανα συστατικά. Ελλείψεις ή ανισορροπίες μπορεί κάλλιστα να υπάρχουν.Για το λόγο αυτό, είναι επιθυμητό οι μέλισσες νά έχουν διαθέσιμες  περισσότερες από μία πηγές γύρης έτσι ώστε, να ισορροπήσουν οποιαδήποτε ελλείμματα έχουν από μία  συγκεκριμένη περιοχή ανθοφορίας.

Ο ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΜΗΝΟΥΣ
                                                 
  Η παραγωγή μελιού( εμπορικού επιπέδου),επιτυγχάνεται μόνον μέ σμήνη 45-50.000 ενήλικου πληθυσμού μελισσών καί άνω,καί 36-45.000 αναπτυσσομένων μελισσών στό κύκλο τού γόνου [Kleinschmidt,1986].
Για την επίτευξη αυτών των επιπέδων πληθυσμού, τά σμήνη απαιτούν μία καλή τόνωση, μέ τήν παροχή σέ  ποσότητες νέκταρος και γύρης. Το επίπεδο της πρωτεΐνης του σώματος φαίνεται επίσης, να είναι αυτό που συνδέεται άμεσα με τη μακροζωία. Μέλισσες με υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης του σώματος ζουν περισσότερο από τις μέλισσες με χαμηλότερα επίπεδα. Όσο περισσότερο ζεί μια μέλισσα,τόσο πιο μεγάλη ευκαιρία έχει γιά να συλλέξει  μεγαλύτερες ποσότητες από νέκταρ / μέλι.Έτσι, η προσοχή στη διατροφική κατάσταση των μελισσών, θα βοηθήσει στίς φυσιολογικές διακυμάνσεις ανάπτυξης καί τροποποίησης τού πληθυσμού πού θα επιτρέψει στόν μελισσοκόμος να μεγιστοποίηση τήν παραγωγή του.

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Η ικανότητα του μελισσοκόμου να χειραγωγήσει τίς διατροφικές συνθήκες στην κυψέλη, με την μετακίνηση τής κυψέλη σε εναλλακτικές πηγές ανθοφορίας, ή από την συμπλήρωση ή την αντικατάσταση της πρωτεΐνης ή τών υδατανθράκων, θα κάνει τη διαφορά μεταξύ μιάς μέσης συγκομιδής μελιού, καί μιάς εξαιρετικής συγκομιδής. Όσο μεγαλύτερος  είναι ο πληθυσμός στήν κυψέλη, τόσο μεγαλύτερη καί η αποθήκευση μελιού σέ μιά αναμενόμενη νεκταροέκτριση.
Οι μελισσοκόμοι παραδοσιακά προσεγγίζουν πηγές παραγωγής μελιού, μέ σοβαρές ελλείψεις γύρης γιά τίς μέλισσες(πεύκο-έλατο). Αυτό συνήθως σημαίνει ότι οι κυψέλες πού εργάζονται σέ αυτές τίς περιοχές, θά συμβούν δύο πράγματα, καί ο πληθυσμός τους θά μειωθεί, αλλά καί η διάρκεια ζωής γιά κάθε μία εργάτρια μέλισσα επίσης. Έτσι, η δυνατότητα τής κυψέλης, να συλλέξει, να ωριμάσει τό νέκταρ, και να αποθηκεύσει μέλι μειώνεται. Αυτό μπορεί νά ξεπεραστεί μέ την προμήθεια τροφών(τροφοδοσία) ποιότητας, διεγερτικού σιροπιού(1+1 ποσοτικά) καί καλής ποιότητας γύρης, γιά μία καλή ανάπτυξη τού σμήνους, μέ σκοπό τήν αναμενόμενη μελιτοέκριση. Μπορεί νά γίνει επανάληψη τών ίδιων συνθηκών πού θά προέρχονται μετά από μία μελιτοέκριση,( εξάντληση), πού τά σμήνη δείχνουν σημάδια  παρακμής, καί θά πρέπει να μετακινηθούν πάλι  σέ συνθήκες ανάπτυξης. Αλλιώς, αν αφεθούν πάρα πολύ καιρό σε χαμηλά επίπεδα διατροφής, ιδιαίτερα γύρης, τά σμήνη θά χρειαστούν πολύ καιρό γιά νά ανάκάμψουν, γιά νά ξαναμαζέψουν μία καινούργια αναμενόμενη ανθοφορία. Εχοντας γνώση ο μελισσοκόμος γιά την κατάσταση τής ακατέργαστης πρωτεΐνης, και τα χαρακτηριστικά των αμινοξέων κάθε πηγής γύρης, θα μπορέσει νά πάρει  πιο συνειδητές αποφάσεις, σχετικά με τις ενέργειες πού θά πρέπει να κάνει, γιά  να διατηρήσει τόν πληθυσμό τής κυψέλης σέ  υψηλά θρεπτικά επίπεδα.

ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

Για να τονώσoυν την εκτροφή γόνου, οι μελισσοκόμοι έχουν δύο επιλογές: είτε να μετακινούν τις κυψέλες τους σέ περιοχές μέ σημαντικές μελιτοεκρίσεις, λαμβάνοντας έτσι τό πλεονέκτημα των διαφόρων ειδών ανθοφορίας, ή μπορεί να τονώσουν τεχνητά τις κυψέλες τους με συμπληρωματική διατροφή(τροφοδοσία). Εδώ θά πρέπει κάποιος νά πάρει οικονομική απόφαση, γιατί υπάρχει τό κόστος μετακίνησης, όπως καί τό κόστος σίτισης μέ υποκατάστατα ή συμπληρώματα. Ο όρος«συμπληρώματα» υποδηλώνει ότι υπάρχει ήδη κάποια φυσική πηγή, γύρη ή / και νέκταρ στην περιοχή για τις μέλισσες, και ο μελισσοκόμος με τροφοδότηση, κάνει στήν  κυψέλη ένα στρατηγικό συμπλήρωμα. Τό συμπλήρωμα θά  πρέπει να περιέχει τα θρεπτικά συστατικά τα οποία είναι ελλειμματικά στόν κάθε τομέα, καθώς επίσης θά πρέπει νά δίνεται ο απαιτούμενος όγκος τροφής πού μπορεί να καταναλώσει τό σμήνος.
«Υποκατάστατα» υποδηλώνει ότι είτε νέκταρ είτε γύρη, ή και τα δύο, είναι εντελώς ανεπαρκή γιά τήν κυψέλη.
Υποκατάστατα γιά τό μέλι ή τό νέκταρ, είναι συνήθως σε μορφή ζάχαρης, κατά προτίμηση ως σιρόπι ζάχαρης.Μεγάλες ποσότητες από παχύρρευστο σιρόπι είναι κατάλληλες για τήν
διατροφή των μελισσών, ή τήν  αποθηκεύση για το χειμώνα, ενώ οι μικρές ποσότητες λεπτού σιροπιού τροφοδοτείται γιά νά διεγείρει τακτικά τό σμήνος μέ σκοπό τήν επέκταση τής περιοχής τού γόνου. Εάν ο σκοπός  είναι να τονωθεί τό σμήνος και νά αυξηθεί ο πληθυσμός, τότε χρειάζεται προσοχή στην πρωτεΐνη πού είναι απαραίτητο συστατικό της διατροφής.Συμπληρώματα πρωτεϊνών έρχονται σε μια ποικιλία μορφών.
Οι μελισσοκόμοι τοποθετούν συνήθως γυρεοπαγίδες, αποθηκεύοντας γύρη, γιά νά τήν χρησιμοποιήσουν κάποτε αργότερα. Συμπληρώματα πρωτεϊνών που καταναλώνουν οι μέλισσες, θά πρέπει να περιέχουν τουλάχιστον 5%  γύρη πού συλλέγεται από τόν μελισσοκόμο, γιά να γίνονται τά μείγματα πιο ελκυστικά για τις μέλισσες.

 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΥΔΑΤΑΝΘΡΑΚΩΝ

Αν ένα σμήνος έχει οριακά μικρά αποθέματα αποθηκευμένου μελιού ή απαιτεί διέγερση, είναι απαραίτητη η τροφοδοσία μέ σιρόπι ζάχαρης στίς κυψέλες, είτε γιά νά κρατήσει την κυψέλη στήν ζωή (όπως το χειμώνα) ή γιά νά διεγείρει τό σμήνος καί νά παράγει περισσότερο γόνο. Σε πολλές περιπτώσεις, η τροφοδοσία σιροπιού μέ ζάχαρη σε μία κυψέλη, αυξάνει τον αριθμό των συλλεκτριών μελισσών γιά αναζήτηση τροφής γύρης. Αυτό μπορεί να είναι πιό επωφελές σέ διάφορες καλλιέργειες καί καταστάσεις όπου οι μέλισσες πού μαζεύουν γύρη χρησιμοποιούνται καί σάν επικονιαστές,σέ σχέση μέ τίς μέλισσες πού συλλέγουν μόνον νέκταρ. Ορισμένες καλλιέργειες δεν παρέχουν σημαντικές ποσότητες νέκταρος, και η διέγερση μέ σιρόπι ζάχαρης μπορεί να αυξήσει σημαντικά τήν συνολική απόδοση επικονίασης ενός σμήνους μελισσών.
Μια δοκιμή τριών ετών στη Νέα Ζηλανδία έδειξε ότι, τροφοδοσία ενός λίτρου σιροπιού τό πρωί κάθε ημέρα σέ κάθε σμήνος, οδήγησε στήν συλλογή μεγαλύτερης ποσότητας γύρης από τις μέλισσες. Εάν δεν καταναλωθεί άμεσα η σίτιση μέ σιρόπι ζάχαρης, απαιτείται από τίς μέλισσες να επεξεργαστούν το σιρόπι μειώνοντας την περιεκτικότητα σε υγρασία, γιά να τό αποθηκεύσουν στίς κηρήθρες.

ΜΕΛΙ

Τροφοδοσία μέ μέλι σε μια κυψέλη είναι δυνατόν νά γίνει σε ορισμένες περιπτώσεις, αν και οι μέλισσες δεν φαίνεται να αναπτύσονται τόσο καλά μέ τό μέλι, όσο με το σιρόπι ζάχαρης. Ενδέχεται νά είναι καλύτερα οικονομικά για τον επαγγελματία μελισσοκόμο, να πωλήσει το μέλι και να αγοράσει ζάχαρη. Αν έχει ζαχαρομένο μέλι σέ κηρήθρες, αυτές μπορεί νά αποθηκευτούν καί νά δοθούν στά σμήνη όταν καί όπως απαιτείται.Η τροφοδοσία μέ μέλι σε μία κυψέλη δεν είναι επιθυμητή, εάν ο στόχος είναι η ανάπτυξη τής κυψέλης.  Τό σμήνος θά μειώσει την έκταση γόνου, οι μέλισσες θα γίνουν πιό αμυντικές καί η λεηλασία θά αυξηθεί. Υπάρχουν κίνδυνοι που συνδέονται με τήν τροφοδοσία μελιού στά σμήνη, ο κυριότερος λόγος είναι η πιθανή εξάπλωση της αμερικάνικης σηψιγονίας. Τά σπόρια
μεταφέρονται εύκολα στό μέλι, καί πρέπει νά γνωρίζει κανείς πολύ καλά τήν πηγή κάθε μελιού πρίν τροφοδοτήσει, έχοντας κατά νούν ότι η Αμερικάνικη σηψιγονια θά εξακολουθεί νά υπάρχει στό μέλι,κυψέλη, εργαλία γιά περισσότερο από 35 χρόνια, επίσης δέ,είναι σημαντικό νά γνωρίζει κανείς ότι, το μέλι δεν πρέπει να περιέχει οποιους δήποτε οργανισμούς ασθενειών των μελισσών.

ΕΙΔΟΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑΣ

Η άσπρη ζάχαρη είναι τό πιό εύκολο διαθέσιμο υποκατάστατο (σακχαρόζη) γιά φρέσκο νέκταρ.Μπορεί νά δωθεί σέ ξηρά μορφή, ή σέ μορφή σιροπιού. Τροφοδοσία μέ άλλα είδη ζάχαρης μπορεί να προκαλέσουν πεπτικά προβλήματα. Η ελκυστικότητα τών μελισσών σέ διάφορα σάκχαρα ποικίλλει. Σε έναν Ισραηλινό πείραμα πού (δημοσιεύθηκε το 1996) καί αφορούσε τήν σακχαρόζη, γλυκόζη, φρουκτόζη και το ιμβερτοποιημένο ζάχαρο, τροφοδοτώντας κυψέλες ίδιας δυνάμεως καί κάτω από ίδιες συνθήκες,  η σακχαρόζη και τό ιμβερτοσάκχαρο βρέθηκαν να είναι οι πιο ελκυστικές τροφές σακχάρων για τις μέλισσες.
Η τροφοδοσία μέ σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, είναι δημοφιλής πρακτική στήν Βόρεια Αμερική, κυρίως λόγω της χαμηλής τιμής του.Κατά καιρούς οι μελισσοκόμοι μπόρεσαν να αποκτήσουν απόβλητα ζάχαρης από εργοστάσια γλυκισμάτων ή άλλες πηγές
αλλά το πρόβλημα με αυτές τις πηγές είναι ότι, τά πρόσθετα στήν ζάχαρη, μπορεί να είναι τοξικά για τις μέλισσες. Η λευκή ζάχαρη παραμένει ίσως η ασφαλέστερη, και τό πιό αξιόπιστο υποκατάστατο νέκταρος για τις μέλισσες.
Η συμπύκνωση και η ποσότητα είναι εξίσου σημαντική. Για τήν διέγερση τού σμήνους τήν άνοιξη ή όταν γίνεται εκτροφή βασιλλισσών, τροφοδοτούνται μικρές ποσότητες (1-2 λίτρα)
κάθε 2-3 ημέρες μέ πυκνότητα (1:1 ζάχαρη και νερό) κατ 'όγκο. Γιά τήν αποθήκευση τροφών τό χειμώνα, τό σμήνος θα πρέπει να τροφοδοτείται το φθινόπωρο με ποσότητες 5 έως 10 λίτρα σε τακτική βάση(εβδομαδιαία), μέχρι να έχει επαρκή αποθήκευση επεξεργασμένων τροφών. Η συμπύκνωση θά πρέπει νά είναι (2 : 1 ζάχαρη-νερό) κατ'όγκο, σέ παχύ σιρόπι. Αν δωθεί λεπτό σιρόπι 1:1 ζαχαρη-νερό, η επεξεργασία του θά χρειαστεί χρόνο, καί η διαδικασία μπορεί πραγματικά νά βλάψει τό σμήνος.

ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΣ ΖΑΧΑΡΗΣ

Υπάρχει ένας αριθμός μεθόδων τροφοδοσίας ζάχαρης σέ ένα σμήνος. Η ζάχαρη μπορεί νά τροδοφοτηθεί σε ξηρή μορφή, σε μια έκτακτη ανάγκη. Ο τρόπος αυτός τροφοδοσία ξηρής ζάχαρης, γίνεται μόνον τόν Χειμώνα όταν υπάρχει έλειψη τροφών,καί ο μελισσοκόμος δέν μπορεί νά κάνει επέμβαση στό σμήνος.Τοποθετήται 1/2 ή 1 κιλό ζάχαρη,ανάλογα μέ τήν δύναμη τού σμήνους, σέ ένα χαλάκι πάνω στά πλαίσια τής γονοφωλιάς.
Η ποσότητα του μελιού στή κυψέλη μπορεί νά υπολογιστεί ανασηκώνοντας τήν κυψέλη από τό πίσω μέρος. Εάν η κυψέλη είναι υπερβολικά ελαφρυά, τότε χρειάζεται τροφοδοσία χάχαρης,καί αυτό επαναλαμβάνεται μέ εβδομαδιαίο έλεγχο.
Το μειονέκτημα αυτής της μεθόδου τής ξηράς ζάχαρης ειναι τού ότι, μπορεί να διασκορπιστεί στήν κυψέλη καί νά χαθεί από τις μέλισσες. Αυτή η μέθοδος λειτουργεί καλύτερα όταν υπάρχουν συνθήκες υγρασίας.
Τροφοδοσία ζάχαρης σε μορφή σιροπιού είναι η πιο δημοφιλής, και ίσως η πιο αποτελεσματική μέθοδος.Υπάρχει ένα πλήθος από διαφορετικούς τύπους τροφοδοτών σιροπιού ζάχαρης, και η ακριβής λεπτομέρεια εξαρτάται από τό τι υλικά έχει ο μελισσοκόμος στήν διάθεσή του, καί τί εμπορικά διαθέσιμοι τροφοδότες υπάρχουν.
Ο τροφοδότης Boardman εισόδου, πού είναι ένα βάζο τοποθετημένο σέ ειδικό πλαίσιο, μπαίνει στήν είσοδο τής κυψέλης.Ηταν δημοφιλής χειρισμός, αλλά έχει μερικούς σημαντικούς περιορισμούς.  Είναι μόνο χρήσιμος για πολύ μικρές ποσότητες σιροπιού ζάχαρης καί σέ μια κατάσταση όπου απαιτήται διεγερτική τροφοδοσία. Κατά τήν τροφοδοσία θα πρέπει να ξαναγεμίζεται ο τροφοδότης κάθε μέρα. Αυτοί οι τροφοδότες μπορεί να ενθαρρύνουν τήν λεηλασία λόγω τής θέση τους στην είσοδο της κυψέλης. Οι πλαισιοτροφοδότες ή διχωριστικοί τροφοδότες, βρίσκονται σάν πλαίσιο μέσα στήν κυψέλη καί μπορούν νά παίνουν ανά τροφοδοσία από 1 έως 3 λίτρα σιρόπι. Είναι χρήσιμοι στήν βασιλοτροφία όπου απαιτήται διέγερση τού σμήνους.Μέ κρύους καιρούς ,είναι επιβλαβείς,δέν δουλεύουν γιά τό σμήνος, διότι θά πρέπει νά ανοίξει η κυψέλη γιά τό γέμισμα τού τροφοδότη. Επίσης ένα υπάρχον πλαίσιο πρέπει να αφαιρεθεί για να τοποθετηθεί ο τροφοδότης μέσα στην κυψέλη.Ροκανίδια ξυλείας, κλαδιά, ή σίτα από σύρμα  θα πρέπει να τοποθετούνται στον τροφοδότη γιά να αποτρέψουν τις μέλισσες από πνιγνό κατά τήν ανάληψη τού σιροπιού τής ζάχαρης.

ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΣ ΟΡΟΦΗΣ

Οι τροφοδότες οροφής βγαίνουν σε μια ποικιλία σχεδίων και
μεγεθών και είναι πιθανώς η κύρια μέθοδος τροφοδοσίας σέ ποσότητες σιριπιού στήν κυψέλη. Υπάρχουν διάφορα είδη καί μεγέθη κάδων,  ή βάζα με μικρές τρύπες στά καπάκια ανεστραμμένα πάνω από την κορυφή τών πλαισίων, ή μια τρύπα στο καπάκι της κυψέλης. Ενα  άδειο σώμα κυψέλης μπορεί να χρησιμοποιηθεί γιά τούς κάδους που τοποθετήθηκαν πάνω στά πλαίσια.Το καπάκι της κυψέλης τοποθετείται πάνω από τούς τροφοδότες. Εάν η τροφοδοσία μέ σιπόπι διεξάγεται σε τακτική βάση, μερικοί μελισσοκόμοι κόβουν μία οπή 
 5-10 εκατοστών  διαμέτρου στη μέση τού καπακιού για να επιτρέπει  ευκολότερα τό γέμισμα τού τροφοδότη. Ειδικά σκαφάκια τροφοδοτών μπορούν επίσης να κατασκευαστούν, για να χωρηγούνται μεγαλύτερες ποσότητες σιροπιού στίς μέλισσες.  Τό σιρόπι μπορεί επίσης να τοποθετηθεί σε διαφόρων μεγεθών πλαστικές σακούλες, πού έχουν τρυπηθεί με μια σειρά μικρών οπών, και τοποθετούνται πάνω στήν κορυφή τών πλαισίων. Αυτή η τροφοδοσία σιροπιού εφαρμόζεται  περιστασιακά.

ΜΑΖΙΚΗ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ

Εξωτερική μαζική τροφοδοσία έχει γίνει μέ δοχεία  σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης (όπως σε ξηρασία) για τήν εξοικονόμιση χρόνου τού μελισσοκόμο. Αυτή η πρακτική δεν συνιστάται κατά τη διάρκεια μιάς διαδικασίας διαχείρισης για διάφορους λόγους. Εκθέτοντας σιρόπι στά πεινασμένα σμήνη υποκινεί τήν λεηλασία. Αυτό θα φέρει στίς κυψέλες αμυντική στάση, μέ επιθετικές μέλισσες. Δυνατά σμήνη μέ επάρκεια αποθεμάτων μπορούν νά συλλέξουν  μεγαλύτερες ποσότητες σιροπιού από ασθενέστερα σμήνη πού χρειάζονται τήν ζάχαρη.Με τη μαζική τροφοδσία σιροπιού σέ ανοικτό χώρο, μπορεί νά τροφοδοτούνται καί οι κυψέλες τού γείτονα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΡΩΤΕΪΝΩΝ

Η ανάγκη τροφοδοσίας μέ γύρη, (πού έχει συλλέξει ο μελισσοκόμος), σάν συμπλήρωμα πρωτεϊνης, ή μία τροφοδοσία μέ υποκατάστατο, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τήν ποσότητα τού γόνου στήν κυψέλη,τήν ποσότητα τής αποθηκευμένης γύρης, τίς τρέχουσες και μελλοντικές ροές νέκταρος και γύρης, καί ποιές είναι οι απαιτήσεις πού έχει ο μελισσοκόμος από τήν κάθε κυψέλη. Αν η γύρη τών κυψελών βρίσκεται σέ οριακά  χαμηλά επίπεδα, είτε έχει γίνει επέκταση τής γονοφωλιάς, τότε ο μελισσοκόμος θά πρέπει να εξετάσει τίς διάφορες επιλογές που έχει διαθέσιμες για να αποφευχθεί η μείωση του πληθυσμού, πού οφείλεται στη μικρότερη διάρκεια ζωής τών μελισσών. Αυτό έχει σάν αποτέλεσμα, αδύνατα σμήνη που δεν θα είναι κατάλληλα για τήν συλλογή μιάς μελιτοέκρισης, ή τής  επικονίασης  των καλλιεργειών. Μια επιλογή είναι να μετακινηθούν τά σμήνη σέ περιοχές πού υπάρχει φυσική πηγή γύρης. Αν δέν μπορεί νά γίνει μετακίνηση γιά οικονομικούς λόγους, ή δέν υπάρχει στήν περιοχή φυσική πηγή γύρης, τότε ο μελισσοκόμος θά πρέπει νά εξετάσει τό ενδεχόμενο νά προχωρίσει στήν τροφοδοσία υποκατάστατου πρωτεϊνης. Η παρατεταμένη τροφοδοσία συμπληρωμάτων πρωτεΐνης, θα οδηγήσει τίς μέλισσες σέ μικρό χρόνο ζωής. Δύο γενιές γόνου μπορεί να επιτευχθούν σε ικανοποιητικό βαθμό, πριν από τήν εξέλιξη αυτής τής κατάστασης.Η τροφοδοσία μέ συμπληρώματα, ή γύρη, θά πρέπει νά αρχίζουν περίπου 6 εβδομάδες πριν από μία αναμενόμενη φυσική πηγή  γύρης.
Διάφορες πηγές πληροφοριών αναφέρουν ότι,η τροφοδοσία μέ συμπληρώματα πρωτεϊνης, μειώνει τό ποσοστό αναζήτησης τής μέλισσας γιά γύρη. Από την άλλη πλευρά, έχει αναφερθεί επίσης ότι όταν υπάρξει διαθέσιμη μια φυσική πηγή γύρης,  τότε η κατανάλωση υποκατάστατων γύρης μειώνεται. Μπορεί κάλλιστα να υπάρξει ένας συνδυασμός καί τών δύο παραγόντων που νά συμβαίνουν ταυτόχρονα. Η παρουσία του γόνου κηφήνων υπήρξε ένα δείγμα μέτρησης της διατροφικής κατάστασης ενός σμήνους, δεδομένου τού ότι ο κηφηνογόνος εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των περιόδων της διαθεσιμότητας άφθονης γύρης,  και μειώνεται όταν η γύρη είναι σέ έλειψη.

ΓΥΡΗ ΩΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

Η συλλογή φυσικής γύρης είναι η καλύτερη πηγή πρωτεΐνης για τίς διατροφικές απαιτήσεις τών μελισσών,αλλά αυτή η γύρη μπορεί να ποικίλει σε πρωτεΐνη σύμφωνα με τήν πηγή τών ανθέων. Τά επίπεδα πρωτεΐνης ποικίλουν από 6% σε 40%. Το ελάχιστο ποσοστό πρωτεΐνης που απαιτείται για τίς  μέλισσες είναι 20%. Εάν ο στόχος είναι η ταχεία ανάπτυξη αναπαραγωγής, για τή επέκταση τού πληθυσμού τής κυψέλης μέ σκοπό τήν συλλογής μιάς μεγάλης ανθοφορίας, τό επίπεδο πρωτεΐνης πού απαιτήται είναι τό ποσοστό του 25-30% . Η αναλογία τών αμινοξέων είναι επίσης σημαντική, όπως ειπώθηκε νωρίτερα. Έτσι, ένα είδος γύρης μπορεί να μήν έχει επάρκεια σε ένα ή περισσότερα συστατικά, που απαιτούνται για τήν διατροφή τής μέλισσας. Οι διατροφικές απαιτήσεις ικανοποιούνται όταν  τό σμήνος συλλέγει γύρη από έναν αριθμό διαφορετικών πηγών λουλουδιών, και διατηρεί στήν κυψέλη μία επαρκή ποσότητα. Ενα σμήνος στήν  περίοδο τών 12-μηνών, θα καταναλώσει 25-50 κιλά γύρης, ανάλογα με το μέγεθος τού σμήνους, καί τήν διαθεσιμότητα γύρης. H αποθήκευση γύρης στις κηρήθρες γιά την ανατροφοδότηση τών σμηνών σέ ώρα αναγκης, εφαρμόστηκε για πολλά χρόνια. Αυτό θά πεί, νά βγούν πλαίσια  γύρης από τίς κυψέλες κατά τήν διάρκεια τών περιόδων ανθοφορίας, όταν τό σμήνος αποθηκεύει μεγάλο πλεόνασμα γύρης, και την τοποθέτηση αυτών τών πλαισίων πίσω στά σμήνη κατά τις περιόδους έλλειψης. Η αποθήκευση πλαισίων μέ γύρη αντιμετωπίζει προβλήματα από τόν σκόρο καί τά ποντίκια. Καλό θά είναι νά αποθηκεύονται σέ καταψύκτες, ή σέ αποθήκες ψυγεία. Σάν εναλλακτική λύση μπορεί νά τοποθετηθούν γυρεοπαγίδες, καί η γύρη νά τοποθετηθεί στήν κατάψυξη, ή να γίνει ξήρανση. Μερικοί μελισσοκόμοι αποθηκεύουν τη γύρη διατηρώντας την σε κουβάδες, χύνοντας αρκετό μέλι από πάνω μέχρι νά τήν σκεπάσει, στήν συνέχεια σφραγίζουν, γιά νά τήν χρησιμοποιήσουν οταν έλθει ο καιρός.
• Μαζεύοντας γύρη κατά τη διάρκεια της περιόδου σμηνουργίας, έχει  αποδειχθεί πώς μειώνει την συχνότητα σμηνουργίας στά σμήνη.
• Οι μέλισσες προσελκύονται πιό εύκολα στην φυσική γύρη πού συλλέχτηκε καί  ανατροφοδοτείται στό σμήνος, από  ότι στα συμπληρώματα.
• Στόχος συλλογής θά πρέπει νά είναι η γύρη με υψηλή θρεπτική αξία κατά προτίμηση, παρά σε γύρη με χαμηλότερη αξία. Εάν η θρεπτική αξία τής γύρης είναι αρκετά υψηλή, συχνά τροφοδοτείται απ 'ευθείας πίσω σε μία κυψέλη όταν απαιτείται χωρίς την προσθήκη άλλων ουσιών.
Εάν  δέν υπάρξει επαρκής συλλογή γύρης, τότε άλλες ουσίες μπορεί να θεωρηθούν απαραίτητες γιά συμπλήρωση. Για παράδειγμα, γύρη μπορεί να αγοραστεί από τίς προμήθειες άλλου μελισσοκόμου για το σκοπό αυτό. Το κόστος της συλλογής  και αποθήκευσης ή τής αγοράς γύρης μπορεί να είναι αρκετά υψηλό, αλλά και άλλες ουσίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά και μόνο ως υποκατάστατα γύρης ή ως συμπλήρωμα με γύρη, συμπεριλαμβανομένης κάποιας ποσότητας. Συνιστάται τουλάχιστον ένα 5% γύρης σε οποιαδήποτε συνταγή για τροφοδοσία στίς μέλισσες, γιά να αυξηθεί η ελκυστικότητα του μίγματος προς το σμήνος, και για την τόνωση τών υποφαρυγγικών αδένων των εργατριών μελισσών. Φρέσκια ή αποθηκευμένη γύρη, διεγείρει τους υποφαρυγγικούς αδένες των ηλικιωμένων τροφών μελισσών, να παράγουν βασιλικό πολτό για τη διατροφή τών νεαρών προνυμφών, καί τής βασίλισσας.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Όπως συμβαίνει με το μέλι, έτσι καί μέ τήν γύρη μπορεί να μεταφέρουν και νά μεταδοθούν ασθένειες των μελισσών. Κατά τήν συλλογή γύρης, πρέπει νά προσέξει ο μελισσοκόμος, καί νά μήν τοποθετεί γυρεοπαγίδες σέ άρρωστα σμήνη, παρά μόνον σέ  κυψέλες πού είναι απαλλαγμένες από ασθένειες. Στήν αγορά γύρης πρέπει νά προσέξει κανείς, νά αγοράζει  μόνον γύρη που έχει αποστειρωθεί με ακτινοβολία γάμμα.

 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΓΥΡΗΣ

Ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών ουσιών έχουν δοκιμαστεί, από πολλούς ερευνητές και μελισσοκόμους, εξετάζοντας πολλούς παράγοντες.
• Ελκυστικότητα για τις μέλισσες. Εάν οι μέλισσες δεν έλκονται καί απωθούνται από το υλικό, αυτό θά πεί ότι είναι μικρής αξίας, άν και αυτό μπορεί συχνά να ξεπεραστεί με την προσθήκη ζάχαρης ή μέ αποστειρωμένο μέλι ή γύρη,(ακτινοβολία γάμα).
• Διαθεσιμότητα. Ορισμένες ουσίες έχουν αποδειχθεί ότι είναι χρήσιμα συμπληρώματα, αλλά η διαθεσιμότητα τους είναι αναξιόπιστη.
• Κόστος. Εάν το κόστος των συστατικών είναι υπερβολικό,τότε η τροφοδοσία συμπληρωμάτων μπορεί να μην είναι η λύση από οικονομική άποψη.
• Οι διατροφικές αξίες. Η ουσίες θά πρέπει να έχουν πρωτεΐνες και αμινοξέα στα επιθυμητά επίπεδα για τήν επίτευξη των διατροφικών απαιτήσεων τών μελισσών.
• Τοξικές ουσίες. Υψηλά επίπεδα ορισμένων ουσιών όπως το λάδι, το αλάτι και το άμυλο έχουν κατηγορηθεί για θανάτους τών μελισσών. Είναι αντιπαραγωγικό να γίνεται λάθος τροφοδοσία σέ σμήνη μέ ουσίες  που μπορεί να σκοτώσουν τίς μέλισσες και τόν γόνο. Ουσίες με υψηλά επίπεδα ακατέργαστης πρωτεΐνης, είναι τοξικά για τις μέλισσες.Καθώς η έρευνα συνεχίζεται, το κόστος των ουσιών αλλάζει, οι διατροφικές αξίες ποικίλλουν, και η διαθεσιμότητα αυτών τών ουσιών δέχονται  διακυμάνσεις, το ίδιο γίνεται καί μέ τίς συνταγές για την ανάμιξη και παρασκευή υποκατάστατων πρωτεΐνης. Τά υποκατάστατα θά  πρέπει να περιλαμβάνουν συστατικά πού απαιτεί η διατροφική ισορροπία τής μέλισσας,  για να αποφευχθούν υψηλά επίπεδα τοξικών ουσιών.Μερικά προϊόντα πού περιλαμβάνονται ειναι,αλεύρι σόγιας, αλεύρι canola, αλεύρι λιναρόσπορου, αλεύρι ηλίανθου, μαγιά μπύρας, ζύμη αρτοποιίας,συμπληρώματα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων, τα ιχθυάλευρα, αλεύρι από φυστίκι, σκόνη αποβουτυρωμένου γάλακτος, καί άλλα....Όλα τα συστατικά, συμπεριλαμβανομένων των αλεύρων, θά πρέπει να γίνουν σκόνη σε μέγεθος σωματιδίων κάτω των 500 microns.
Οι διατροφικές αξίες των διαφόρων υποκατάστατων διαφέρουν σημαντικά.
Το αλεύρι σόγιας χρησιμοποιήται σέ πολλές συνταγές και τό συνιστούν πολλές πηγές, αλλά δεν είναι όλα τα άλευρα σόγιας ίδια.Η χρήση σόγιας υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά δεν αποτελεί πρόβλημα, εάν το τελικό μίγμα των συστατικών έχει περιεκτικότητα σε λίπος περίπου 7% ή χαμηλότερο.
Τα επίπεδα πρωτεΐνης για αλεύρι σόγιας έχουν καταγραφεί στο 50%. Δεν έχει επάρκεια σε ένα αμινοξύ, τήν τρυπτοφάνη. Το αλεύρι σόγιας  από μόνο του δεν είναι πολύ ελκυστικό για τις μέλισσες, και η επεξεργασία τής σόγιας δεν είναι πάντα με το πρότυπο που απαιτείται για την ασφαλή τροφοδοσία τών σμηνών, αλλά είναι φτηνό στήν αγορά του. Είναι πολύ σημαντικό,  τό αλεύρι σόγιας στά κατάστημα, νά αποθηκεύεται σε ένα ψυχρό δωμάτιο, για την πρόληψη ταγγίσματος τού λαδιού που περιέχει. Τά άλλα προϊόντα δέν παρουσιάζουν μεγάλη διατροφική αξία γιά τήν μέλισσα, εκτός από τήν μαγιά μπύρας, καί τήν φρέσκια μαγιά  αρτοποιών"ζύμη τών αρτοποιών".
Οι ζύμες-πίτες είναι πιο ελκυστικές από τό αλεύρι σόγιας, καί τα ποσοστά της πρωτεΐνης τους είναι γύρω στο 50% και γενικά παρέχουν ένα πιο ισορροπημένο σύνολο αμινοξέων.Η ζύμη αρτοποιίας είναι πιο ακριβή από τήν μαγιά μπύρας.
Συμπληρώματα από βιταμίνες καί ανόργανα άλατα έχουν προστεθεί στις συνταγές στο 1-3% , αλλά το όφελος αυτής της προσθήκης δεν είναι πλήρως καταννοητή,γιατί λίγη έρευνα έχει  διεξαχθεί σε αυτόν τον τομέα της διατροφής των μελισσών. Υπάρχει μια λίστα με τα συστατικά που έχουν εξεταστεί και χρησιμοποιούνται από μερικούς ερευνητές, καθώς και μελισσοκόμους τα τελευταία χρόνια.


ΓΥΡΗ ΚΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ-ΑΝΑΜΙΞΗ ΚΑΙ ΤΡΟΦΟΔΟΣΙΑ

Οταν γίνεται τροφοδοσία είτε γιά διαβίωση είτε γιά ανάπτυξη, ένα είναι τό πρώτιστο μέλημα, ο καθορισμός της ποσότητας των συμπληρωμάτων διατροφής ξεχωριστά γιά κάθε κυψέλη. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα απόψεων σχετικά με τήν ποσότητα που θα πρέπει να τροφοδοτείται μία κυψέλη, μολονότι μία ποσότητα 500 γραμμαρίων ανά κυψέλη κάθε εβδομάδα, είναι δυνατόν νά θεωρείται αρκετή για ένα δυνατό σμήνος στις περισσότερες περιπτώσεις. Ένα μικρότερο σμήνος που καλύπτει 3 πλαίσια μπορεί να απαιτήσει μόνο 100 γραμμάρια κάθε δύο εβδομάδες.
Οταν όμως ξεκινήσει η τροφοδοσία μέ συμπληρώματα πρωτεϊνών καί αρχίσει η ανάπτυξη,  μπορεί να είναι επιζήμιο για την κυψέλη εάν δέν υπάρξουν μεταγενέστερες τροφοδοτήσεις πρωτεϊνών στις αναπτυσσόμενες μέλισσες. Μια επέκταση τής γονφωλιάς  διεγείρεται από τήν προσθήκη συμπληρωμάτων πρωτεΐνης, καί εξακολουθεί να απαιτήται μια πηγή πρωτεϊνών, έως ότου μια φυσική πηγή γύρης είναι διαθέσιμη στήν περιοχή. Η τροφή για τις μέλισσες μπορεί να είναι υπό τη μορφή πίτας-ζυμάρι ή σέ μορφή σκόνης. Η γύρη από μόνη της μπορεί να τροφοδοτείται σε μία κυψέλη σε  μορφή σκόνης χωρίς καμία επιπλέον ουσία. Συνήθως γιά να παραταθεί η γύρη αναμιγνύεται με άλλες ουσίες όπως άλεύρι σόγιας ή μαγιά μπύρας ή μαγιά αρτοποιών. Η ελάχιστη ποσότητα της γύρης θα πρέπει να είναι 5% του μίγματος. Καθαρή ζάχαρη άχνη ή λευκή ζάχαρη προστίθεται γιά νά γίνει το μίγμα πιο ελκυστικό στίς μέλισσες. Η ποσότητα της ζάχαρης μπορεί να αντιπροσωπεύει το 50% τού ξηρού μίγματος ανάλογα με τις απαιτήσεις τών μελισσών, γιά τήν σχετική ελκυστικότητα τού μείγματος. Χρησιμοποιώντας τη ζάχαρη ως συστατικό στή ζύμη, τό μείγμα θά πετρώσει. Η αναλογία ανάμειξης ζάχαρης-νερού θά πρέπει νά είναι 70:30 αυτό θα αναστείλει την ανάπτυξη μούχλας στήν ζύμη.  Το μέλι μπορεί να υποκαταστήσει  τη ζάχαρη αλλά και πάλι, θά πρέπει ο μελισσοκόμος νά λάβει υπόψη του τον κίνδυνο εξάπλωσης ασθενειών  στίς μέλισσες μέσω μελιού. Ιδανικό θά ήταν, το μέλι να αποστειρώνεται με ακτινοβολία γάμμα.
Ζύμη που γίνεται με μέλι, μένει  γιά περισσότερο καιρό εύκαμπτο και είναι πιο εύκολο για τις μέλισσες να τό καταναλώνουν.Γυρεόπιτες πού φτιάχνονται καί δέν τροφοδοτούνται στά σμήνη αμέσως, γιά νά μήν υποβαθμιστούν θά πρέπει νά αποθηκευτούν σωστά.Ένα συντηρητικό τροφίμων μπορεί να προστεθεί  κατά τη στιγμή της ανάμειξης για να βοηθήσει τό πρόβλημα, ή τα τεμάχια θά πρέπει να αποθηκεύονται σε ένα καταψύκτη. Η τροφοδότηση μέ γυρεόπιτα   επιτρέπει μια πιο ακριβή ποσότητα που θά πρέπει νά δοθεί στήν κάθε κυψέλη σύμφωνα μέ τίς ανάγκες καί τίς απαιτήσεις τού σμήνους. Οι μέθοδοι ανάμιξης ποικίλουν, ανάλογα με την κάθε λειτουργία, το ποσό που πρέπει να αναμιχθεί, και τόν διαθέσιμο εξοπλισμό. Μεγάλοι όγκοι συμπληρώματος μπορεί να αναμιχθούν με ένα βιομηχανικό αναμικτήρα ζύμης. Αναμιγνύονται όλα τα ξηρά συστατικά καλά και στη συνέχεια η πρόσθεση νερού έως ότου δημιουργηθεί μια παχιά ζύμη. Κόβονται κομάτια 400-500 γραμμαρίων, καί τοποθετήται λαδόχαρτο μεταξί τους. Μπαίνουν στήν συνέχεια σέ καταψύκτη μέχρι να χρειαστούν.Τα τεμάχια αυτά κατά τήν τροφοδοσία τοποθετούνται απευθείας επάνω στήν γονοφωλιά καί κάτω από τά διαφράγματα βασιλισσών.
ΣΥΝΤΑΓΕΣ
Υπάρχει μια πληθώρα διαφορετικών διαθέσιμων συνταγών, αλλά παρακάτω παρέχεται ένας γενικός οδηγός πιτας:
γύρη 5%  και άνω
ζάχαρη 20-50%(αλεσμένη άχνη)
φρέσκια μαγιά ατροποιών 5%
αλεύρι (σόγια) 20-50%
συμπλήρωμα βιταμινών 1-3%
Η αύξηση της ποσότητας γύρης και  ζάχαρης, θα κάνει το συμπλήρωμα πιο ελκυστικό για τις μέλισσες.Μία από τις κύριες αδυναμίες των συμπληρωμάτων διατροφής πού υπήρξε στό παρελθόν γενικώς ήταν η έλλειψη ελκυστικότητας από τις μέλισσες. Η αξία καί η διαθεσιμότητα τών συστατικών καθορίζει καί τόν συνδιασμό πού θά χρησιμοποιηθεί στήν συνταγή. Είναι σημαντικό να μην επικεντρωθεί κανείς σε φθηνά υλικά. Είναι καλύτερα να εξετάσει το θέμα, μέ πιο αποτελεσματικά συστατικά, που θα προσφέρουν στήν μέλισσα τίς διατροφικές απαιτήσεις, στο χαμηλότερο δυνατόν κόστος.

ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑΤά έτοιμα  παρασκευάσματα ζαχαροζύμαρου ή γυρεόπιτας  είναι μια ελκυστική πρόταση. Πολλά από αυτά που διατίθενται στο εμπόριο, συμπληρώματα πρωτεΐνης, έχουν αποδειχθεί ότι είναι ελκυστικά για τις μέλισσες και  παρέχουν επάρκεια διατροφικών απαιτήσεων, η δέ διαθεσιμότητά τους είναι αξιόπιστη. Αγοράζοντας έτοιμα, αποφεύγει κανείς το πρόβλημα ψάχνοντας γιά τα απαραίτητα συστατικά και την εξεύρεση κατάλληλου μηχανήματος ανάμειξης. Τό έτοιμο φαίνεται ακριβό, αλλά το μόνο που χρειάζεται είναι να αγοράσει κανείς την ποσότητα που θα χρησιμοποιήσει τήν απαιτούμενη  στιγμή.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Οι συνθήκες, κάτω από τις οποίες τα συμπληρώματα διατροφής οφέλούν τά σμήνη, διαφέρουν από τόπο σε τόπο.
Υπάρχουν ακόμα πολλά  που είναι άγνωστα, όσον αφορά τίς διατροφικές απαιτήσεις των μελισσών, κάτω από διάφορες συνθήκες διαχείρισης. Η τροφοδοσία μέ σιρόπι ζάχαρης έχει αποδειχθεί ότι είναι εξαιρετικά επωφελής καί τονωτικό γιά τά σμήνη ιδιαίτερα δέ, τη διατήρηση τού σμήνους στήν ζωή.
Η τροφοδοσία μέ σιρόπι ζάχαρης είναι μία τεχνική πού εφαρμόζεται ευρέως σε πολλές χώρες στήν μελισσοκομία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η τροφοδοσία με υποκατάστατα γύρης δεν είναι καί τόσο ευρέως διαδεδομένη πρακτική.  Υπάρχει μια σειρά περιπτώσεων όπου το κόστος τού συμπλήρωματος πρωτεΐνης, νά μήν είναι ανταποδοτικό, κατά τήν εκτίμηση τού μελισσοκόμου. Θά πρέπει νά γίνει μία δοκιμή, αφήνοντας το 10% των κυψελών σε ένα μελισσοκομείο χωρίς συμπληρώματα, για να μετρηθεί  η απόδοση τής επένδυσης σε αυτή τη δραστηριότητα. Μετά από μερικά χρόνια τροφοδοσίας, μπορεί νά πάρει κανείς μία γεύση άν θά πρέπει νά επενδύσει στά συμπληρώματα πρωτεϊνης ή όχι. Δίνοντας προσοχή στη διατροφή των μελισσών, εξασφαλίζεται η πτυχή μιάς επιτυχημένης μελισσοκομίας. Ακριβώς η ίδια προσοχή θά πρέπει νά δοθεί  καί γιά τήν διασφάλιση νεαρών παραγωγικών βασιλισσών στίς κυψέλες,πού είναι εξίσου σημαντική, όσο καί οι διατροφικές απαιτήσεις τών μελισσών.