Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΜΗΝΟΥΣ 2-ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ




"Διαχείριση τού σμήνους κατά τήν παραγωγική περίοδο."

Η διαχείριση τού σμήνους καθ'όλη τήν διάρκεια τής παραγωγικής περόδου, θα πρέπει να κατευθύνεται, προς τη διατήρηση ευνοϊκών συνθηκών για τό μέγιστον τής εκτροφής γόνου και αποθήκευσης μελιούΑυτό μπορεί να επιτευχθεί όταν οι παραγωγικές βασίλισσες  υποστηρίζονται από μεγάλους πληθυσμούς,μεγάλα  αποθεματικά γύρης και μελιούκαθώς και άφθονο χώρο κυψέλης, γιά νά ικανοποιήσουν την κανονική ανάπτυξη τού σμήνους.
Οι χειρισμοί τού σμήνους θα πρέπει να γίνονται σε περισσότερο ή λιγότερο τακτά χρονικά διαστήματα, να παρέχουν ή να αναπροσαρμόζουν τόν  χώρο στήν κυψέλη, που θα επιτρέπει τήν απεριόριστη εκτροφή γόνου και αποθήκευση μελιούΗ κανονική συμπεριφορά τού σμήνους είναι να επεκτείνει την γονοφωλιά προς τα πάνω στην κυψέλη. Συνήθως τά αποθεματικά γύρης τοποθετούνται σε κενά κελιά μέσα και γύρω από την γονοφωλιά σε μια στενή ζώνηΗ περίσσεια  γύρη είναι πιο πιθανόν να αποθηκεύεται σε κηρήθρες αμέσως κάτω από τήν γονοφωλιάενώ το μέλι αποθηκεύεται συνήθως γύρω και αμέσως πάνω από την ενεργό γονοφωλιά τού σμήνουςΚατά τη διάρκεια μεγάλης παραγωγικής περιόδουτο μέλι και η γύρη αποθηκεύονται σε οποιοδήποτε διαθέσιμο χώρο μέσα στην κυψέληΩστόσο, τό σμήνος δεν θα διατηρήσει τη μέγιστη εκτροφή γόνου, εκτός καί εάν ο διαθέσιμος χώρος, παρέχεται σε κανονική θέση για την επέκταση τής γονοφωλιάς και για την αποθήκευση του μελιού και τής γύρης. Τό σμήνος που υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς, θα ξεκινήσει προετοιμασία σμηνουργίας. Η προετοιμασία τής σμηνουργίας, μειώνει τό ηθικό τής αποταμίευσης-αποθήκευσης  τού σμήνους, και ως εκ τούτου την παραγωγικότητά του. Μέ τήν σμηνουργία διαιρείται ο πληθυσμός, πού συνήθως οδηγεί σε απώλεια της συγκομιδής μελιού, και τά σμήνη να μην είναι ικανά γιά ξεχειμώνιασμα.
Γιά τό ξεχειμώνιασμα τό σμήνος θα πρέπει να έχει 3,5-5 κιλά νεαρών μελισσών που νά εκτραφούν στα τέλη του χειμώνα και νωρίς την άνοιξη, και 6-8 πλαίσια  γόνου 5 έως 6 εβδομάδες πριν από την κύρια μελιτοέκριση. Τά σμήνη πού ξεχειμωνιάζουν χωρίς αποθέματα γύρης, μπορεί να έχουν 1 έως 2,5 κιλά παλιές μέλισσες, οι οποίες θά πεθάνουν γρήγορα, όταν η νέα συλλογή γύρης αρχίσει νά διεγείρει την παραγωγή γόνου. Αν δέν υπάρξουν ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, γιά νά επιτρέψουν τήν συνεχή συλλογή γύρηςοι πληθυσμοί αυτοί μπορεί να μειωθούν σε τέτοιο βαθμό αδυναμίας, όπου πλέον δεν θά μπορέσουν νά μαζέψουν έστω μιά μικρή παραγωγή, ή μπορεί καί νά εξαφανιστούν.
Νωρίς την άνοιξη σχεδόν όλος ο γόνος βρίσκεται στόν επάνω γονοθάλαμο. Λίγο απόθεμα μελιού πού βρισκόταν στόν κάτω γονοθάλαμο, τό φθινόπωρο θά πρέπει νά έχει μεταφερθεί επάνω,γιατί μέλι πού βρίσκεται κάτω από τόν γόνο δέν είναι στήν κανονική του θέση.
Η ανάπτυξη τών σμηνών μπορεί να προχωρήσει με την εναλλαγή τών γονοθαλάμωνΌταν αυτό γίνει νωρίς την άνοιξη πριν περάσει ο κίνδυνος τού κρύου καιρού,  θά πρέπει πλαίσια μέ μέλι να τοποθετούνται στο άνω σώμα τής κυψέλης, ακριβώς πάνω από τήν γονοφωλιά. Όταν η βασίλισσα καταλάβει το πάνω  πάτωμα τής κυψέληοι μέλισσες θα μετακινήσουν το μέλι από τό κάτω πρός τό επάνω πάτωμα, όταν τό επιτρέψει ο καιρός καί οι θερμοκρασίες.
Σμήνη που δεν διαθέτουν επαρκή αποθέματα γύρης, θα πρέπει να τούς παρέχεται  γυρεόπιτα μέ αλεύρι σόγιας, μέχρις ότου
 η συλλογή γύρης νά είναι επαρκής για να υποστηρίξει την κανονική εκτροφή γόνου. Ολα τά πλαίσια που περιέχουν γύρη πρέπει να τοποθετούνται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην γονοφωλιά
Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει τά πατώματα να ξεμείνουν από μέλι. Ένα μεγάλο απόθεμα  μελιού είναι η πιο πρακτική μέθοδος σίτισης τών σμηνών καί η πιό σωστή, αλλά στά σμήνη πού υπάρχει έλλειψη, θα πρέπει να τρέφονται μέ 21(ζάχαρι-νερό) σιρόπι. Ενα χτισμένο πλαίσιο κρατάει 1,5-2 κιλά σιρόπι. Τρία έως πέντε γεμάτα πλαίσια θά πρέπει νά δίνονται σέ καλά σμήνη. Μπορεί νά γίνει τροφοδότηση βάζοντας τροφοδότη πάνω στά πλαίσια, ή χρησιμοποιώντας τόν πλαισιοτροφοδότη γιά τό ξεκίνημα νέων σμηνών.Σέ περιπτώσεις χρησιμοποιήται ζαχαροζύμαρο.
Τά καλά σμήνη απαιτούν χώρο επέκτασης όταν καλύπτουν πλήρως τά πλαίσια τής γονοφωλιάςακόμη και αν δεν υπάρχει σημαντική ποσότητα μελιού γιά να αποθηκεύσουν. Οι μελιτοθάλαμοι πρέπει νά προστεθούν όταν εισέρχεται αρκετό νέκταρ, γιά νά εκκρίνουν  οι μέλισσες κερί καί νά χτίζουν νέες κηρήθρες. Τά δυνατά σμήνη επωφελούνται καί αυξάνουν βάρος από μία πρώιμη ανθοφορία, ενώ τά  καθυστερημένα σμήνη δέ παρουσιάζουν καμία ένδειξη συλλογής μελιού(μελιτοέκρισης).
Καθ 'όλη τήν περίοδο ανάπτυξης, οι γονοθάλαμοι θά πρέπει νά εναλλάσσονται  κάθε φορά που η βασίλισσα χρειάζεται χώρο για ανοδική επέκταση τής γονοφωλιάς  της. 3 έως 4 ρηχοί μελιτοθάλαμοι συνήθως απαιτούνται κατά τη διάρκεια της κύριας μελιτοέκρισης, αλλά μπορεί να χρειαστεί ένας επιπλέον μελιτοθάλαμος για να κρατήσει το εισερχόμενο νέκταρ μέχρις ώτου το μέλι ωριμάσει καλά καί σφραγιστείΓια να γίνουν παχύτερα τά πλαίσια στούς μελιτοθαλάμους, καί την διευκόλυνση απολεπισμού τους, θά πρέπει νά τοποθετήται ένα λιγότερο από το κανονικό συμπλήρωμα των πλαισίων στό πάτωμα, καί να απέχουν εξίσου μεταξί τους.
Η κανονική διάταξη-διαχείριση τών σμηνών στά ρηχά πατώματα κυψελών κατά τήν κύρια μελιτοέκριση, πρίν καί μετά τούς χειρισμούς γίνεται ώς εξής. Όταν οι επάνω γονοθάλαμοι γεμίσουν μέ νέο γόνο καί μέλι, καί οι από πάνω τους μελιτοθάλαμοι γεμίσουν κατά τό 1/3 ή 1/2, γίνεται αναστροφή τών πατωμάτων, ο γόνος πηγαίνει επάνω καί τό μέλι από κάτω του.Τό ίδιο συμβαίνει καί μέ τούς κάτω γονοθαλάμους καί μελιτοθαλάμους. Αυτή η διαχείριση τής εναλλαγής θέσης πατωμάτων, μελιτοθαλάμων-γονοθαλάμων θα πρέπει να γίνεται ανα 7 - 10 ημέρες, πρίν, καί κατά τήν διάρκεια του πρώτου μέρους της κύριας μελιτοέκρισης.
Μετά από αυτούς τούς χειρισμούς στήν κυψέληη βασίλισσα θά μετακινηθεί  στούς  επάνω γονοθαλάμους , όπου αδειάζουν κελιά, καί υπάρχει κενός χώρος από τις εκολαπτόμενες μέλισσεςΟ νέος γόνος στό κάτω πάτωμα θα ωριμάσει, θά σφραγιστεί καί θά εκολάπτεται κατά διαστήματα, οπότε θά ξεκινήσουν τήν μεταφορά σημαντικής ποσότητας μελιού από τίς κάτω γονοφωλιές στούς επάνω μελιτοθαλάμους. Τό μέλι αποθηκεύεται  κυρίως στόν άδειο μελιτοθάλαμο πού τοποθετείται πάνω από την γονοφωλιά, αλλά πρίν γεμίσει αφαιρείται, στήν θέση του μπαίνει άδειος μελιτοθάλαμος, καί ο μισογεμάτος τοποθετήται από πάνω γιά νά ωριμάσει  τό μέλι καί να σφραγιστεί.Στούς μισογεμάτους μελιτοθαλάμους συνεχίζεται νά τοποθετήται μέλι γιά ωρίμανση καί σφράγισμα.Αμέσως μετά τό σφράγισμα εξάγεται τό μέλι, καί ο άδειος μελιτοθάλαμος επιστρέφει γιά  επαναπλήρωση.
Ο τρόπος οργάνωσης τού σμήνους πού φαίνεται στο σχήμα, αντλεί τις μέλισσες από την γονοφωλιά, πού η ωοτοκία της βασίλισσας  φροντίζει για τήν παραγωγή πληθυσμού στόν κάτω θάλαμο, καί τό τελείωμα συλλογής μελιού στούς επάνω μελιτοθαλάμους. Τό σμήνος δεν περιορίζεται είτε στην παραγωγή γόνου ή την αποθήκευση μελιούΕπειδή ο πληθυσμός  διανέμεται σε όλη την κυψέλη, η ώθηση γιά σμηνουργία μειώνεται στο ελάχιστο. Η επιτυχία αυτής τής πρακτική εξαρτάται από τη διατήρηση αυτών τών χειρισμών, στίς κατάλληλες χρονικές στιγμές.
Η χρήση των διαφραγμάτων βασίλισσας μεταξύ γονοφωλιάς καί μελιτοθαλάμων,δέν είναι απαραίτητη, εάν η ανταλλαγή των γονοθαλάμων είναι σωστά χρονομετρημένηΗ βασίλισσα θα χρησιμοποιήσει κανονικά το διαθέσιμο χώρο στον άνω γονοθάλαμο πριν από τη μετάβαση στόν πρώτο μελιτοθάλαμο.
Κηρήθρες από φρεσκο-εξαγόμενο μέλι, όταν επιστρέφουν στήν κυψέλη, θά πρέπει νά τοποθετούνται πάνω από μελιτοθαλάμους μερικώς γεμισμένους μέ μέλι, μέχρι νά καθαριστούν καί νά περιέχουν λίγο μέλι. Αυτές οι "υγρές κηρήθρες" είναι ιδιαίτερα ελκυστικές για τη βασίλισσα όταν πρωτοκαθαρίζονται από τις μέλισσεςΗ βασίλισσα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τίς χρησιμοποιήσει αν έχουν τοποθετηθεί ακριβώς πάνω από την γονοφωλιά. Στίς αρχές τής μελιτοέκρισης, δεν θα πρέπει να επιτρέπεται  ο πρώτος μελιτοθάλαμος, πάνω από την γονοφωλιά να παραμείνει εκεί μέχρι να γεμίσειΈνα τέτοιο εμπόδιο μέ μέλι, θα μειώσει την αποθήκευση μελιού στούς πάνω μελιτοθαλάμους, και θά αναγκάσει τίς συλλέκτριες νά τοποθετήσουν περισσότερο μέλι στους γονοθαλάμους. Τό πολύ μέλι στήν γονοφωλιά,θά περιορίσει τήν παραγωγή γόνου μέ μείωση τού πληθυσμού, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μέρους μιας μακράς μελιτοέκρισης, ή μπορεί νά δημιουργήσει καί  πρόβλημα ξεχειμωνιάσματος.
Όταν τό σμήνος αποθηκεύει καλά στούς 3 μελιτοθαλάμους, θά είναι μία σωστή πρακτική, νά μήν προστεθούν παραπάνω μελιτοθάλαμοι, καί νά σταματήσει η  περαιτέρω εναλλαγή τών γονοθαλάμωνΑυτό αναγκάζει τις μέλισσες να τελειώσουν τήν αποθήκευση καί επεξεργασία μελιού σε ελάχιστο χρόνο. Ετσι αποφεύγονται τά ημιτελή πατώματα μελιού, καθώς επίσης βοηθάει τούς γονοθαλάμους πού δέν έχουν τροφές, νά μαζέψουν και νά αποκτήσουν επαρκή αποθέματα τροφίμωνΜόλις τό σμήνος έχει δημιουργήσει ένα καλό ηθικό αποθήκευσηςθα χρησιμοποιήσει τούς χώρους πλαισίων, που δεν είναι στην καλύτερη δυνατή θέση. Αυτοί οι κενοί μελιτοθάλαμοι από πάνω χρησιμεύουν σάν βαλβίδα ασφαλείας, εάν η μελιτοέκριση γίνει πιο έντονη από ό, τι αναμενότανΩστόσοη ποσότητα του μελιού στους γονοθαλάμους, θά πρέπει να ελέγχεται περιοδικά καιόταν η βασίλισσα πρόκειται να περιοριστεί από τό περίσευμα του μελιού στους γονοθαλάμους, οι ελαφρύτεροι μελιτοθάλαμοι θα πρέπει να τοποθετούνται απευθείας πάνω από την γονοφωλιά. Αν ο περιορισμός είναι σοβαρός, τότε οι γονοθάλαμοι θά πρέπει νά αρχίσουν πάλι νά εναλλάσσονται, όπως στό αρχικό στάδιο.
Σε περιοχές πού γίνεται συλλογή νέκταρος μέ έντονη γεύση πρίν από τήν κύρια μελιτοέκριση, τά σμήνη θά πρέπει νά είναι προσωρινά σφικτά γεμάτα πληθυσμό, γιά  νά συγκεντρώσουν καί νά σφραγίσουν αυτό τό μέλι. Τό μέλι μέ τήν έντονη γεύση  αφαιρήται καί εξάγεται, ή εάν υπάρχει παραπάνω εξοπλισμός  απομακρύνεται και αποθηκεύεται έως ότου μπορεί να επιστρέψει στά σμήνη για χρήση στην εκτροφή γόνουΑν και εναλλαγή τών γονοθαλάμων αναγκάζει τις μέλισσες για να μετακινήσουν το μέλι από τήν γονοφωλιά επειδή τοποθετείται κάτω, διακινούν πολύ λίγο μέλι που έχει σφραγιστεί στά εξωτερικά πλαίσιαΕίναι πιο πρακτικό, να διατηρήσει κανείς τήν κατάλληλη διάταξη χώρου στήν κυψέλη, ώστε νά έχει μία ολοκληρωμένη συλλογή μελιού έστω καί μέ μία μικρή ανάμιξη   δυνατής γεύσης μελιού.
Όταν ένας μελισσοκόμος ξεκινάει ή κάνει επέκταση τού μελισσοκομείο τουπρέπει να χρησιμοποιήσει πλαίσια μέ φύλλα κεριού. Τα προβλήματα της διαχείρισης αυξάνονται, όταν υπάρχουν λιγώτερα από 3 πατώματα μέ χτισμένα πλαίσια διαθέσιμα γιά κάθε σμήνος. Νέα σμήνη πού ξεκινούν εξ ολοκλήρου μέ φύλλα κηρήθρας, θά πρέπει να τρέφονται με σιρόπι ζάχαρης έως ότου χτίσουν όλα τά πλαίσια τών γονοθαλάμων, ή μέχρι η μελιτοέκριση νά κάνει τήν σίτιση πλέον μή απαραίτητη.
Αχτιστες κηρήθρες δέν πρέπει νά δίνονται εκτός καί άν δίνονται μέσα στήν μελιτοέκριση, σέ αντίθετη περίπτωση οι μέλισσες μπορεί να τίς καταστρέψουν. Τά δυνατά σμήνη, ωστόσοσυχνά απαιτούν πατώματα γιά επέκταση τού σμήνους πρίν τήν νεκταροέκριση, και αυτό μπορεί να τούς παρέχεται μόνο όταν υπάρχουν χτισμένα πλαίσιαΌταν δέν υπάρχουν χτισμένα, τά δυνατά σμήνη μπορεί νά καθυστερήσουν μέχρι τήν μελιτοέκριση, αφαιρώντας τους μερικά πλαίσια γόνου καί πληθυσμό γιά τήν ενίσχυση καθυστερημένων σμηνών.Επίσης, εναλλάσσοντας τη θέση των ισχυρών μέ τών  ασθενέστερων σμηνών, ή μπορούν να τοποθετηθούν μελιτοθάλαμοι, αλλά τό σμήνος νά ταϊζεται μέ αραιό σιρόπι  (1: 2) ζάχαρι-νερό, σάν βοήθεια μέχρι νά χτίσουν τά φύλλα τής κηρήθρας στά πατώματα.
Όταν τοποθετήται ο πρώτος άχτιστος μελιτοθάλαμος, εφαρμόζεται η πρακτική τού "δολώματος" γιά τό χτίσιμο τής κηρήθρας, παίρνοντας από τόν γονοθάλαμο  1-2 πλαίσια μέ ασφράγιστο μέλι κατά προτίμηση, πού ανταλλάσονται μέ 1-2 άχτιστα πλαίσια τού μελιτοθαλάμου. Όταν οι μέλισσες αρχίζουν νά χτίζουν τά πλαίσιαοι κηρήθρες δόλωμα μπορούν  να επιστρέψουν  στήν γονοφωλιάΟμοίως θά γίνει, εάν χρειαστεί ο δεύτερος γονοθάλαμος άχτιστες κηρήθρες, πλαίσια δόλωμα θά πρέπει νά ανέβουν από τόν πρώτο γονοθάλαμο. Τά φύλλα κηρήθρας τής αντικατάστασής τους τοποθετούνται κοντά σέ ασφράγιστο γόνο καί γύρη. ¨Οταν θά χρειαστεί περισσότερος χώρος, οι άλλοι μελιτοθάλαμοι θά προστεθούν πάνω από τούς γονοθαλάμους, και κάτω από τούς μερικώς γεμάτους μελιτοθαλάμουςΚατά τη διάρκεια μιας μέτριας μελιτοέκρισης,οι νέοι μελιτοθάλαμοι μπορεί νά δεχθούν πλαίσια "δόλωμα" από τόν παραπάνω μελιτοθάλαμο, αλλά κατά τη διάρκεια μιας καλής μελιτοέκρισης, ο επάνω μελιτοθάλαμος μέ τίς μέλισσες πού αποθηκεύουν μέλι,θά τροφοδοτήσει μέλισσες νά χτίσουν καί τόν αποκάτω μελιτοθάλαμο.
Τα καλύτερα πλαίσια χτίζονται στούς μελιτοθαλάμους παρά στούς γονοθαλάμους, γιατί  τά χτίζουν σέ όλες τίς πλευρές, ενώ στούς γονοθαλάμους χτίζουν μέ τρύπες πού κόβουν παντού γύρω καί κάτω μέρος τού πλαισίου. ¨Οταν χρησιμοποιούνται βασιλικά διαφράγματα, οι μελιτοθάλαμοι μέ άχτιστα πλαίσια, τοποθετούνται ακριβώς πάνω από τόν τελευταίο γονοθάλαμο,αλλά τό διάφραγμα τοποθετήται πάνω στόν άδειο μελιτοθάλαμο, μέ έναν μερικώς γεμάτο μελιτοθάλαμο από πάνω του. Αφού μισοχτίσουν τά πλαίσια, τότε τό διάφραγμα πηγαίνει κάτω,πάνω στόν γονοθάλαμο.Τά βασιλικά διαφράγματα προκαλούν τίς μέλισσες να αποθηκεύουν περισσότερο μέλι στήν γονοφωλιάμια τάση που επιδεινώνεται όταν χρησιμοποιούνται φύλλα κηρήθρας.
Σμήνη πού δουλεύουν μέ σύστημα 2-βασιλισσών, παράγουν διπλάσια παραγωγή από αυτά πού δουλεύουν μέ 1 βασίλισσα, μέ λιγότερο εργατικό δυναμικό και εξοπλισμό ανά κιλό παραγόμενου μελιούΤέτοια σμήνη συσσωρεύουν μεγαλύτερα αποθέματα γύρης όταν μειώνονται σε κατάσταση μονής-βασίλισσα. Αυτή η γύρη έχει πραγματική αξία στη διαχείμαση ενός πολύ δυνατού σμήνους για την επόμενη χρονιά.
Σμήνη μέ 2-βασίλισσες μπορεί νά ξεχειμωνιάσουν καί στού 5 γονοθαλάμους, πού μπορεί νά μειωθούν στούς τέσσερις.Στο κάτω μέρος τής γονοφωλιάς, πρέπει νά γίνει επιβεβαίωση ότι η βασίλισσα γεννάει σωστά, καί μέ τήν προϋπόθεση ότι στό 3καί 4 πάτωμα δέν θά υπάρχει ασφιξία μελιού,αυτά δέ τά πατώματα θά πρέπει νά ανέβουν στήν θέση 8 καί 9 όταν είναι μισογεμάτα μέ μέλι.Οι γονοθάλαμοι 5 καί 7 θά πρέπει νά εναλλάσονται κάθε εβδομάδα κατά τήν διάρκεια τής μελιτοέκρισης, για νά μήν μπλοκαριστού από μέλι. Η τοποθέτηση ενός άδειου μελιτοθαλάμου επάνω στήν θέση 12 είναι επιθυμητός κατά τήν διάρκεια μιάς καλής μελιτοέκρισης,  δεδομένου ότι αυτά τά σμήνη μπορεί νά μαζεύουν 10-15 κιλά νέκταρ κάθε μέρα. Επίσηςθα πρέπει να είναι κανείς έτοιμος να εξάγει δύο με τρεις μελιτοθαλάμους ανά εβδομάδα για να διατηρεί άφθονο αποθηκευτικό χώρο. Σμήνη με 2- βασίλισσες θα πρέπει να μειωθούν σε κατάσταση μονής-βασίλισσας  2 έως 4 εβδομάδες πριν από το τέλος τής μελιτοέκρισης. Η επανένωση των σμηνών τών 2-βασίλισσών πολύ νωρίς, θα μειώσει την παραγωγή περισσότερο από μια καθυστέρηση μίας ή δύο εβδομάδωνΗ νεαρή βασίλισσα πού εισήχθη κατά την κατασκευή τής πάνω γονοφωλιάς, συνήθως επιβιώνεικαι αυτό είναι ωφέλεια γιά τό ξεχειμώνιασμα ενός δυνατού σμήνους.


Δεν υπάρχουν σχόλια: