ΕΝΤΑΤΙΚΗ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 2-ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ

Σκοπός τής χρήσης τής μεθόδου τών δύο βασιλισσών είναι, να επιτευχθεί η μέγιστη παραγωγή μελιού από ένα υψηλό ποσοστό σμηνών, και νά εξαλειφθεί τό ποσοστό των μη παραγωγικών κυψελών καί τό ποσοστό σμηνουργίας . Γιά εντατική μελισσοκομία  σέ άλλα κράτη, εφαρμόζεται από μελισσοκομικές μονάδες  δημιουργία  σμηνών μέ δύο βασίλισσες.
Η ίδρυση ενός σμήνους μέ δύο βασίλισσες βασίζεται στην αρμονική συνύπαρξη δύο βασιλισσών σε μία κυψέλη. Σποραδικά μελισσοκόμοι έχουν διαπιστώσει μητέρα βασίλισσα καί κόρη ή καί κόρες της, νά γεννούν δίπλα-δίπλα αρμονικά.Αυτό μπορεί νά διαρκέσει από 1 εβδομάδα έως αρκετές εβδομάδες, έχει δέ αναφερθεί καί γιά πάνω από χρόνο. Ελέγχοντας τίς βασίλισσες μετά από μιά νεκταροέκριση, διαπιστώνει κανείς τήν συνύπαρξη μητέρας καί κόρης σέ αρμονία, καί αυτό συμβαίνει στό 5% τών σμηνών. Ολοι διαπιστώνουμε κάποτε ότι μία κυψέλη έδωσε παραπάνω παραγωγή από τίς άλλες διότι τοποθετήθηκε σέ σημείο πού έπερνε εργάτριες από τίς γύρω κυψέλες.Οποιοδήποτε σύστημα που διασφαλίζει την παραγωγή αυγών από δύο βασίλισσες σε μία κυψέλη για περίπου 2 μήνες πριν τήν νεκταροέκριση ενισχύει την παραγωγή μελιού περίπου στό διπλάσιο (Moeller 1956).

Ο πληθυσμός ενός σμήνους με δύο βασίλισσες μπορεί να είναι το διπλάσιο του πληθυσμού ενός σμήνους μέ μονή βασίλισσα, αλλά μέ πολλαπλάσιες συλλέκτριες μέλισσες. Ενα τέτοιο σμήνος θα μαζέψει περισσότερο μέλι, και θά παράγει πιο αποτελεσματικά από ότι θά έκαναν δύο σμήνη με δύο μονές βασίλισσες χωριστά. Ενα σμήνος  δύο βασιλισσών μπαίνει συνήθως στο χειμώνα με περισσότερη γύρη από ότι ένα σμήνος μέ μία βασίλισσα καί βγαίνει τήν άνοιξη δυνατό μέ νέο πληθυσμό. Ο Dr Farrar πρωτος έκανε μελέτη γιά 2 βασίλισσες, ο Dr.Dunham επίσης,  o Walton  στήν Ν.Ζηλανδια, αλλά παρατεταμένες μελέτες γιά εντατική μελισσοκομία όπως φαίνεται δέν έχει γίνει.Καί τούτο διότι, γιά νά δουλεψει ένα συστημα σάν κι αυτό, αφού ο καθένας καταλλάβει πώς δουλεύει,καί τί κάνουν οι άλλοι, θά πρέπει νά τό δοκιμάσει σέ μικρή κλίμακα, νά δουλέψει πάνω σε αυτό τελειοποιώντας τόν τρόπο διαχείρισης ,διορθώνοντας λάθη, για νά καταφέρει μία αξιόλογη παραγωγή στό μέλλον.Σέ γενικές γραμμές αφαρμόζονται τά ακόλουθα.                                                                                                                                                          Ολοι οι γονοθάλαμοι έχουν τρύπα εισόδου-εξόδου 2,5-3 εκατοστά, μέ πορτάκι λαμαρίνας η    

τάπα φελού, πάνω ή κάτω από τό χερούλι.

     Εισοδο-έξοδο 5 εκ. επίσης έχουν κομένη εμπρός τά διαφράγματα βασιλισσών πού είναι

     τοποθετημένα σέ ξύλινο τελάρο(είσοδος 5Χ1 εκ.).

 Κυψέλες δυνατές πού ξεχειμώνιασαν διπλές(Langstroth), ή γονοθάλαμοι 12 πλαισίων (Dadant)

    πού ξεχειμώνιασαν μέ 9-10  πλαίσια πληθυσμό.

Νωρίς τήν άνοιξη (μισά Φλεβάρη αρχές Μάρτη),τά σμήνη τροφοδοτούνται μέ γυρεόπιτα σέ συνεχή βάση όσο παίρνουν, γιά παραγωγή πληθυσμού.Ελέγχονται τά αποθέματα τροφών.         

Στίς γονοφωλιές Dadant γίνεται ανακατανομή πλαισίων γόνου γιά ανάπτυξη πληθυσμού κάθε 7-10 

ημέρες, ξεκινώντας από 15-20 Μαρτίου καί μετά,όπως επίσης στούς γονοθαλάμους Langstroth γίνεται αναστροφή(ο επάνω >κάτω καί ο κάτω>επάνω) ανα 7-10 ημέρες, έως περίπού 4 εβδομάδες πρίν τού τέλους τής αναμενόμενης νεκταροέκρισης τής περιοχής(νεκταροέκριση μιάς τοποθεσίας  αρχίζει συνήθως 15 ημέρες μετά τήν σμηνουργία στήν περιοχή).

Η δημιουργία σμηνών 2-Βασιλισσών γίνεται 2 μήνες πρίν τό ξεκίνημα νεκταροέκρισης στήν τοποθεσία-περιοχή πού βρίσκονται τά σμήνη. Σέ περίπτωση που υπάρχουν αδύναμα σμήνη μέ καλή ή καί κακή βασίλισσα μπορεί νά τοποθετηθούν πάνω σέ δυνατούς γονοθαλάμους,αφού τοποθετηθεί βασιλικό διάφραγμα, καί νά ωφεληθεί τό αδύνατο σμήνος από μέλισσες τής δυνατής κυψέλης, αλλά καί από τήν ζέστη τού κάτω σμήνους. Κι εδώ πρέπει νά γίνεται αναστροφή γονοθαλάμων. Εφαρμόζεται η διάταξη τών πατωμάτων,ακριβώς όπως στό χωρισμό τής κυψέλης.

Ο χωρισμός τών 2 γονοθαλάμων 2 μήνες πριν τήν νεκταροέκριση γίνεται, όταν τό σμήνος φθάσει περίπου τά 7 πλαίσια ανοιχτού-κλειστού γόνου, η βασίλισσα μέ 2-3 πλαίσια αυγών καί ανοιχτού γόνου τοποθετήται κάτω μέ τίς απαραίτητες τροφές γύρη- μέλι, πάνω του μπαίνει βασιλικό διάφραγμα,  πάνω στό διάφραγμα τοποθετούνται  2 χτισμένοι μελιτοθάλαμοι,πάνω από τούς μελιτοθαλάμους εσωτερικό καπακι μέ σίτα στήν τρύπα,πανω από τό καπάκι βασιλικό διάφραγμα μέ εγκοπή εισόδου, επάνω δέ σε αυτό ο επάνω γονοθάλαμος μέ 2-3 πλαίσια  σφραγισμένο γόνο τροφές αρκετές,(τρύπα στό σώμα κλειστή) η κυκλοφορία γίνεται από τήν εγκοπή τού διαφράγματος. Μετά 2-3 ημέρες γίνεται εισαγωγή νέας βασίλισσας, αφού καταστραφούν τυχαία βασιλικά κελιά, μέ κλουβάκι καί ζαχαροζύμαρο. Οταν αρχίσει νά γενάει η νέα βασίλισα καί μετά 10-15 ημέρες αφαιρείται τό εσωτερικό καπάκι καί μένει τό βασιλικό διάφραγμα.Ανοίγουν όλες οι τρύπες είσοδοι τών πατωμάτων. Η νέα βασίλισσα θά χρειστεί γιά επέκταση τού γόνου από πάνω, αλλο πάτωμα(γονοθάλαμο),όπου κι εκεί θα χρειαστεί νά γίνονται αναστροφές γιά τήν ανάπτυξη.Σέ περίπτωση πού η φύση δέν δίνει νέκταρ, η τροφοδοσία στά σμήνη είναι απαραίτητη (εσωτερικό τροφοδότη).Εάν χρειαστεί γόνος, πληθυσμός, ή τροφές γιά τό κάτω καί πάνω σμήνος, μπορεί νά γίνει συμπλήρωμα από τίς γύρω  δυνατές κυψέλες.Δέν θά πρέπει ενδιάμεσος μελιτοθάλαμος νά γεμίζει μέλι. Οποιος μελιτοθάλαμος μισογεμίσει, μεταφέρεται πάνω από τόν επάνω γονοθάλαμο,αφού προστεθεί βασιλικό διάφραγμα,εμποδίζοντας τήν βασίλισσα να γεννήσει, καί νά σφραγιστεί τό μέλι.Στήν θέση του μπαίνει καινούργιος άδειος.Ο μελιτοθάλαμος πού θα τρυγηθεί, επιστρέφει καί τοποθετήται ενδιάμεσα πάνω από μισογεμάτο μελιτοθάλαμο. 4 εβδομάδες πρίν τό τέλος τής νεκταροέκρισης, τά δύο σμήνη ενώνονται τό ένα πάνω στό άλλο μέ διαχωριστικό βασιλικό διάφραγμα, καί όλους τούς απαραίτητους μελιτοθαλάμους επίσης μέ διαχωριστικό βασιλικό διάφραγμα. Η επάνω γονοφωλιά μπορεί να μπλοκαριστεί από μέλι. Εάν συμβεί αυτό, γίνεται αναστροφή τών πατωμάτων εντός τού σμήνους. Ετσι τό μπλοκαρισμένο μέ μέλι πάτωμα πηγαίνει κάτω,καί τό ποιό ελαφρύ πάτωμα επάνω.

Δεν υπάρχει κανένα πλεονέκτημα στο να διατηρηθεί μια δεύτερη βασίλισσα όταν η νεκταροέκριση παραμείνει γιά ένα μήνα ακόμα, επειδή τα αυγά που θά γεννηθούν εκείνη τήν εποχή, δεν θα εξελιχθούν ποτέ σε συλλέκτριες πριν λήξει η νεκταροέκριση. Ωστόσο, γιά νά αφαιρεθεί από τήν γονοφωλιά μία βασίλισσα κατά τήν μεγάλη ανθοφορία είναι πρακτικά  ανέφικτο. Γιά νά ενωθεί η κυψέλη σέ σμήνος μέ μονή βασίλισσα μπορεί να γίνει αργότερα, όταν το μεγαλύτερο μέρος του μελιού αφαιρεθεί. Μερικά σμήνη έχουν αφαιρέσει από μόνα τους τήν μία βασίλισσα αυτήν τήν εποχή. Όταν συμβεί αυτό, απλά αφαιρείται το βασιλικό διάφραγμα καί τό σμήνος λειτουργεί σάν ενιαία μονάδα.
(Σημ. -Προσοχή στό ξεκίνημα ανάπτυξης τού γόνου μέ χειρισμούς,πού άν αυτοί γίνουν νωρίς μέ κρύο καιρό, αντί γιά ανάπτυξη θά γίνει καθυστέριση, λόγω εγκατάλειψης τού γόνου απουσίας αρκετού πληθυσμού).