ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΜΗΝΟΥΡΓΙΑ

Στό ερώτημα, τού τι προκαλεί τήν σμηνουργία, έχουν γίνει ακριβείς μελέτες, πού εξετάζουν τους παράγοντες γιά τήν  εκτροφή βασίλισσας σμηνουργίας, δεδομένου ότι, μόλις αρχίζει στό σμήνος η εκτροφή τής βασίλισσας, υπάρχει μια  καθορισμένη, αλλά ποικίλη ακολουθία  γεγονότων, που οδηγούν στην σμηνουργία.Ένα σημαντικό μέρος τών έρευνών έχει αφιερωθεί, στον έλεγχο των διαφόρων υποθέσεων καί σχεδιασμών σχετικά με την εκτροφή βασίλισσας σμηνουργίας, καθώς καί γιά τήν  πρόληψη τής σμηνουργίας πού είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι μελισσοκόμοι παγκοσμίως.Δύο μεγάλες υποθέσεις έχουν προταθεί στα πρώτα στάδια της έρευνας γιά τήν σμηνουργία μέ σκοπό να βρεθεί ο  λόγος για τήν  έναρξη εκτροφής βασίλισσας  πριν την σμηνουργία: Πρώτη, η υπόθεση μέλισσας παραμάνας καί τροφές τού γόνου (Gerstung, 1891-Morland, 1930), αναφέρει ότι ένα πλεόνασμα νέων παραμάνων μελισσών αναπτύσσεται σέ σμήνη μέ τάση σμηνουργίας, πού έχει σάν αποτέλεσμα την υπερβολική ποσότητα τροφής γιά γόνο καί ότι σάν διέξοδος είναι η εκτροφή βασιλοκελιών- (βασιλισσών σμηνουργίας).Η άλλη είναι, η συμφόρηση τού σμήνους, ή υπόθεση συνωστισμού  (Huber, 1792-Demuth, 1921), προϋποθέτει τόν συνωστισμό των ενηλίκων εργατριών σέ έναν περιορισμένο χώρο εκτροφής γόνου, νά έχει σάν αποτέλεσμα τήν έναρξη  εκτροφής βασίλισσας.Καμία από τίς δύο υποθέσεις όμως, δέν αποδείχθηκε επαρκής για να εξηγήσει την έναρξη της εκτροφής βασίλισσας. Τα μόνα πειράματα που υποστηρίζουν  τήν υπόθεση τροφής τού γόνου είναι εκείνα του Perepelova (1928a), ο οποίος διαπίστωσε ότι κανένα από τά 4 σμήνη τού πειράματος δέν άρχισαν εκτροφή βασίλισσας, όταν  προστέθηκε ασφράγιστος γόνος, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση τροφής γόνου.Σε αντίθεση, τα περισσότερα άλλα πειράματα πού σχεδιάστηκαν για να παράγουν πλεόνασμα τροφής γόνου, είτε με την αφαίρεση ακάλυπτου γόνου (Demuth, 1922,1931-Ribbands, 1953),  είτε προσθέτοντας εκκολαπτόμενο γόνο, ή και τα δύο (Demuth, 1931-Simpson, 1957), απέτυχαν στό  νά προκαλέσουν σμηνουργία. Επιπλέον, το ποσοστό από παραμάνες μέλισσες σέ σχέση μέ τόν γόνο αυξάνεται καθώς το καλοκαίρι προχωράει, με αποκορύφωμα το φθινόπωρο (Bodenheimer, 1937), και η αναλογία των νεαρών μελισσών σέ σχέση μέ τόν ακάλυπτο γόνο μεγαλώνει δραματικά  μετά τήν εκδήλωση εκτροφής βασίλισσας (Winston and Taylor, 1980), αντί  νά γίνει αυτό  πριν ξεκινήσει η εκτροφή βασίλισσας, όπως  προβλεπόταν από την υπόθεση πλεονάσματος τροφής γόνου.Κατά τήν υποθεση συνωστισμού ή συμφόρησης, τό αποτέλεσμα τών πειραμάτων έδειξε ότι, μέ τόν περιορισμό τού χώρου τής κυψέλης, οδήγησε σέ εκτροφή βασίλισσας καί σμηνουργία,  σε πολλές κυψέλες, αλλά όχι σε όλα τά σμήνη( Perepelova,1947-Simpson,1957,1973-Simpsonand Riedel,1963-Simpson and Moxley,1971). Ωστόσο, περίπου το μισό των αποσυμφορημένων σμηνών, πού μελετήθηκαν από  από τούς, Allen (1956),  Gary και Morse (1962), και Simpson (1973), επίσης, ξεκίνησαν τήν εκτροφή βασίλισσας, ο δέ περιορισμός τού χώρου ωοτοκίας τής βασίλισσας, δέν οδήγησε πάντα τά σμήνη σέ σμηνουργία (Simpson και Riedell, 1963-Simpson και Greenwood, 1975). Έτσι, αν και ο περιορισμένος χώρος τής           κυψέλης, όπως καί ο περιορισμός χώρου κελιών γιά γένα  μπορεί να διαδραματίσει έναν ρόλο στην πρόκληση σμηνουργίας, κανένας όμως από αυτούς τους παράγοντες από μόνος του, δέν μπορεί νά προκαλέσει τήν σμηνουργία.Μια δυσκολία με αυτές τις υποθέσεις είναι ότι περιλαμβάνουν μόνο έναν παράγοντα, ενώ η εκτροφή βασίλισσας  και η σμηνουργία, είναι εξαιρετικά πολύπλοκες λειτουργίες που περιλαμβάνουν επίκαιρες και συντονισμένες δραστηριοτήτες από χιλιάδες μονάδες μελισσών. Είναι πιο πιθανόν ότι υπάρχουν πολυπαραγοντικά συνθήματα για την έναρξη της εκτροφής βασίλισσας, με βάση ορισμένων δημογραφικών παραγόντων μέσα στό σμήνος,  που διεγείρουν την παραγωγή όχι μόνον βασίλισσας, αλλά και να συμβάλει στην επιτυχία  μιάς σμηνουργίας (Simpson,1958-Winston and Taylor,1980-Lensky and Slabezki,1981).Δηλαδή, η εκτροφή βασίλισσας πρέπει νά συμπίπτει σάν ένα μικρό "παράθυρο" στο χρόνο κατά τόν οποίο,οι συνθήκες νά είναι ευνοϊκές γιά τήν δημιουργία σμηνουργίας, και τα περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά γιά σμηνουργία, θά πρέπει να είναι κοντά ή στά οριακά τους επίπεδα για να αρχίσουν την εκτροφή βασίλισσας.  Η εκτροφή βασίλισσας ξεκινά λόγω των εγγενών (δημογραφικών) και εξωγενών (η αφθονία των πόρων) παραγόντων, που προκαλούν τίς εργάτριες, για να ξεκινήσουν τήν  εκτροφή νέων βασιλισσών σε μια εποχή όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για να παραχθεί σμηνουργία.Τα στοιχεία που υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση παρουσιάζονται παρακάτω και βασίζονται εν μέρει στην εξαιρετικά χαμηλή μεταβλητότητα που βρέθηκαν σε ορισμένα σμήνη όταν αρχίζει η εκτροφή βασίλισσας. (Για την πληρέστερη παρουσίαση των δεδομένων και συζήτηση, δείτε Winston and Taylor,1980, and Winston,Taylor,and Dropkin,1981).

  












(Συνεχίζεται)…..