(Συνέχεια-3-) ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΣΜΗΝΟΥΡΓΙΑ

ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΟΡΩΝ                                                                                                   Εξωγενείς παράγοντες σε σχέση μέ τό σμήνος, όπως η διαθεσιμότητα σέ νέκταρ και γύρη, ασκούν επίσης κάποια επιρροή για την έναρξη εκτροφής βασίλισσας. Οι έμμεσες επιπτώσεις της αφθονίας των πόρων είναι προφανής, αφού τά σμήνη δεν μπορούν να αναπτυχθούν, καί νά φθάσουν στό κατάλληλο μέγεθος και στο επίπεδο  συμφόρησης, όταν υπάρχει απουσία καλής πηγής από νέκταρ και γύρη. Η άμεση επίδραση αυτού του παράγοντα, είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστεί,  όταν είναι πιθανόν νά υπάρχει  ένας έμφυτος εποχικός κύκλος,  πού μπορεί να προδιαθέτει τίς εργάτριες σέ σμηνουργία, στό αποκορύφωμα τίς διαθεσιμότητας των πόρων (Morland, 1930-Simpson, 1958) . Αν καί είναι κάπως απίθανο, ωστόσο, τού  ότι η μέλισσα μετακινούμενη από μία περιοχή στην άλλη δεν σμηνουργεί κατά την ίδια εποχή του έτους  πού σμηνουργούσε και στην περιοχή όπου είχε εξελιχθεί, μάλλον, η σμηνουργία συμβαίνει σε περιόδους μέ τήν πιο έντονη ανθοφορία.Επιπλέον, οι εποχιακές επιδράσεις δεν εξηγούν τό μικρό αποκορύφωμα σμηνουργίας στα τέλη του καλοκαιριού. Έτσι, το αποτέλεσμα των πόρων, είναι πιθανότατα ένα έμμεσο και όχι άμεσο εποχιακό ερέθισμα για να ξεκινήσει  η εκτροφή βασίλισσας.                                                                                   Η  δημογραφική υπόθεση τού σμήνους, απαιτεί από τίς εργάτριες να είναι σε θέση να αντιληφθούν το μέγεθος τού σμήνους, τήν εκάστοτε συμφόρηση,  τήν ηλικιακή κατανομή εργασιών, τα επίπεδα φερομόνης, ενδεχομένως καί τήν  αφθονία των πόρων. Παρά το γεγονός ότι ένας μηχανισμός τέτοιος για την αντίληψη των εν λόγω  καταστάσεων  δεν έχει αποδειχθεί  στο πλαίσιο της σμηνουργίας, υπάρχουν πολλοί δρόμοι καί τρόποι που διαθέτει η δημογραφία τού σμήνους πού θα μπορούσε να παρέχει  πληροφορίες σχετικά μέ τήν διαδικασία εκτροφής βασίλισσας. Γιά παράδειγμα ο Seeley  τό (1977) έδειξε ότι οι μέλισσες πρόσκοποι πού ψάχνουν για τοποθεσίες φωλιάς χρησιμοποιούν μια διαδικασία παρόμοια με αυτή τού ολοκληρωμένου λογισμικού για τη μέτρηση του μεγέθους μιάς κοιλότητας βράχου-δέντρου.  Η ευαισθησία του μεγέθους τού σμήνους, καθώς και οι τρόποι χρήσης τής κηρήθρας, μπορεί να είναι δυνατή ίσως από μία παρόμοια διαδικασία.Η αντίληψη της ηλικιακής διάρθρωσης τού σμήνους όπως καί η ποσότητα τού γόνου, μπορεί ή είναι δυνατόν νά γίνει, με τέτοιου είδους μηχανισμούς, όπως οι εκτεταμένες περιπολίες (Lindauer,1952),μεταφορά καί ανταλλαγή του νέκταρος και τής γύρης μεταξύ των εργατριών ( Free,1965), καί γιά τήν απαραίτητη ποσότητα-ποιότητα σίτισης τού γόνου.Οι εργάτριες μπορούν να αναγνωρίζουν τον αριθμό τών σφραγισμένων βασιλοκελιών  κατά πασα πιθανότητα κατά τήν περιπολία. Η συμφόρηση τής γονοφωλιάς θα μπορούσε να γίνει αντιληπτή από τον αριθμό των εργατριών και τών κενών κελιών που συναντούν, ενώ κινούνται μέσα στήν περιοχή τού γόνου,  ή μέ τήν δυναμικότητα τής εναλλαγής τού επιπέδου τών ορμονών. Οι μηχανισμοί για την αντίληψη της αφθονίας των πόρων είναι πλέον γνωστοί, και περιλαμβάνει το χρόνο που απαιτείται για να εντοπιστούν οι πόροι, διάφορα πρότυπα χορού τών συλλεκτριών πάνω στά πλαίσια, η  μεταφορά καί ανταλλαγή νέκταρος μεταξύ των εργατριών. Οι συνθήκες τού σμήνους μπορεί επίσης να επηρεάζονται από την ηλικία των εργατριών πού προκαλούν τήν σμηνουργία. O Taranov  τό (1947) βρήκε ότι ,το ποσοστό των νέων εργατριών πού  παραμένουν στην κυψέλη κατά τήν σμηνουργία, συσχετίζεται με το ποσοστό τού παρόντος γόνου στήν γονοφωλιά.  Οι έμμεσες επιπτώσεις συνωστισμού και  κυκλοφοριακής συμφόρησης θα μπορούσε επίσης να παρέχουν ενδείξεις στίς εργάτριες καί νά διεγείρουν την εκτροφή βασίλισσας. Μειωμένη διασπορά των φερομονών τής βασίλισσας έχει σίγουρα ένα τέτοιο αποτέλεσμα, αλλά και περιβαλλοντικές συνθήκες μέσα στην κυψέλη επίσης μεταβάλλονται πριν από την εκτροφή βασίλισσας και τήν σμηνουργία. Αυξημένη  θερμοκρασία και μειωμένος αερισμός, συνδέονται με τη συμφόρηση πριν τήν προπαρασκευή σμηνουργίας (Lensky και Siefert, 1980), και η  αντίληψη αυτών των αλλαγών από τίς εργάτριες στό μέρος διαμονής των, θα μπορούσε να τονώσει τήν εκτροφή νέας βασίλισσας.Η σχέση μεταξύ, χαρακτηριστικών τού σμηνους καί μύησης γιά έναρξη εκτροφής βασίλισσας είναι τέτοια πού γιά να επιτευχθεί, θά πρέπει νά φθάσει τά κατώτατα όρια πολλών δημογραφικών  χαρακτηριστικών,πριν αρχίσει τις προετοιμασίες γιά σμηνουργία.Αυτή η πολυπαραγοντική, τού κατώτατου ορίου ελεγχόμενη έννοια  μπορεί να εξηγήσει την αποτυχία πολλών μελετών για την πλήρη αναστολή τής σμηνουργίας μέ τόν διαχειρισμό ενός καί μόνον συντελεστή. Γιά παράδειγμα, δεν σμηνουργούν όλα τά σμήνη όταν οι φωλιές τους είναι τεχνητά γεμάτες, και  επίσης μερικά σμήνη σμηνουργούν όταν τούς δοθεί ακόμα μεγαλύτερος χώρος ή καί περισσότερες κηρήθρες  (Murray and Jeffree,1955-Simpson,1957,1958,1973-Gary and Morse,1962-Simpson and Riedel,1963-Allen,1965-Simpson and Moxley,1971-Simpson and Greenwood,1975-Caron,1981 ).Ένα άλλο παράδειγμα είναι ότι η εκτροφή βασίλισσας μπορεί να ξεκιναει και να σταματάει συχνά προτού γίνει σμηνουργία ( Allen,1965a-Gary and Morse,1962), η οποία μπορεί να προκύψει από ορισμένους παράγοντες που διεγείρουν τήν σμηνουργία, αμφιταλαντευόμενους, ή ελαφρώς κάτω από τα κατώτατα όριά τους.Τέλος, σμηνουργία στα τέλη του καλοκαιριού μπορεί να προκύψει από μερικά σμήνη, όταν τά  δημογραφικά τους κατώτατα όρια φθάσουν στά κατάλληλα επίπεδα,αλλά σε μια εποχή του έτους, ακατάλληλη γιά σμηνουργία. Μία συναρπαστική πτυχή του ρόλου τών   δημογραφικών παραγόντων εντός  τού σμήνους,  καί τήν ενθάρρυνση προετοιμασίας τής σμηνουργίας  είναι ότι, τα συνθήματα που εμπλέκονται, επιτρέπουν στίς εργάτριες νά σμηνουργήσουν, έτσι ώστε, να συμπίπτουν με τους όρους τού σμήνους που μεγιστοποιούν τις πιθανότητες για την επιτυχή παραγωγή σμηνουργίας, αλλά συγχρόνως και τη συντήρηση του αρχικού σμήνους.Παράγοντες όπως η ηλικιακή κατανομή των εργατριών μέ κλίση προς τίς νέες εργάτριες, επαρκή γόνο και ενήλικο πληθυσμό να υποστηρίξουν την σμηνουργία, και πρώιμη παραγωγή σμηνουργίας, είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση τών μελισσών τής σμηνουργίας, και τών μελισσών τού σμήνους, και αυτά είναι μερικά από τα ίδια στοιχεία τα οποία μπορούν να χρησιμοποιούν οι εργάτριες, άμεσα ή έμμεσα, ως συνθήματα για την εκτροφή βασίλισσας. Γόνιμοι τομείς της μελλοντικής έρευνας γιά τίς μέλισσες, θα περιλαμβάνουν σίγουρα μια πιο προσεκτική εξέταση της σχέσης ανάμεσα στις συνθήκες τής προ-σμηνουργίας περιόδου στά σμήνη, και την επιτυχία των απογόνων τους, καθώς και τους χειρισμούς που αποσκοπούν να δοκιμάσουν μία πολυπαραγοντική αιτιολογία για την έναρξη εκτροφής βασίλισσας. Αυτή η προσέγγιση ,  καί  μιά πλήρη κατανόηση της σμηνουργίας,  θα πρέπει να είναι μέσα στις δυνατότητές μας.